Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.03.1969, Qupperneq 96

Andvari - 01.03.1969, Qupperneq 96
94 KAHL KRISTJÁNSSON ANDVABI Hið stórskorna í skáldskap Kristjáns og málkynngi hans út af fyrir sig lifir ekki lengst, heldur það, sem talar beinast til hjartans, af því að mannlegt hjarta finnur til á sama hátt öld eftir öld, þó að annað breytist. Kristján orti snilldarleg frásagnarkvæði í leikrænum stíl svo sem: Heimkom- una og Eliki er allt, sem■ sýnist. Hann orti Þorrakvæðið: Nú er frost á Fróni, sem er ákaflega sönn og lifandi þjóðlífslýsing. Hann orti hrífandi ættjarðar- söngva, s. s. íslancl — ísland, ó ættarland, og Norðnr við heimskaut. Og hann orti byggðasönginn: Þar sem að fyrst stóð vagga vor. í öllum þessum kvæðum er það dýpt og máttur tilfinninga skáldsins, sem gefur þeim mest gildi. Og svo rnikið og voldugt skáld var Kristján Jónsson á því sviði, að honurn auðnaðist að túlka tilbrigði andvarpsins frá brjóstum mannanna, og að ná í ljóð sitt eilíflegu gildi táranna fyrir mannlegar sálir, og sígildri, tærri sorgartilfinningu einfarans, sem yfirgefur heimaslóðir og leggur út á kaldan sand óvissunnar. Skáldskap Kristjáns Jónssonar var vel tekið af þjóðinni og ljóð hans strax almennt lærð og sungin. Vert er til frásagnar, að árið 1911, þegar ljóðmæli hans komu út í 4. sinn — Washington útgáfan 1907 þar með talin — þá höfðu — hygg ég — ljóðmæli einskis annars 19. aldar skáldsins komið svo oft út. Árið 1907, eða um 40 árum eftir að Kristján andaðist, hélt Guðmundur skáld Guðmundsson fyrirlestur um Kristján Jónsson á ísafirði. Hóf hann ræðu sína með þessum orðum: „Varla er nokkur sá kotbær á íslandi, þó að farið sé lengst upp til fjalla, að fólkið þar kannist ekki við Kristján Jónsson skáld og kunni fleiri eða færri ljóð eftir hann. Ég efast um, að nokkurt skálda vorra hafi náð jafn almennri þjóð- hylli og vinsæld alþýðu og hann. Þjóðin hefir tekið innilegu ástfóstri við ljóðin hans. Henni er sem hún heyri í þeim endurhljóm frá innstu strengjum hjarta / << sins . Þetta var álit Guðmundar skálds Guðmundssonar fyrir 60 árum. Seinna nokkru, á stuttu tímabili, var sem nafn Kristjáns Jónssonar heyrðist sjaldan nefnt, og þeirri kenningu skaut upp, að hans tími hjá þjóðinni væri að verða búinn. En þetta reyndist misskilningur. Sum kvæði hans hverfa að sjálf- sögðu inn í nóttina svörtu — og eru horfin — rýma fyrir nýrri skáldskap, en beztu Ijóð hans eru sígild vegna þeirra óbreytilegu og ótímabundnu mannlegu tilfinn- inga, sem þau eru svo sönn tjáning fyrir. Þau geymir fóstran hans góða, gamla sér við hjarta, eins og Matthías spáði fyrir hundrað árum. í kvæðinu Dettifoss tókst Kristjáni, þótt hann væri aðeins 19 ára, þegar hann
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.