Andvari - 01.01.1971, Qupperneq 112

110
CIIR. MATRAS
ANDVAKI
spilltur framburður á því. Þegar skrifað er jör eða jöör fyrir jörð, or fyrir
orð og í fleirtölu orar, mikji fyrir milúð, anna fyrir annað, vi fyrir við
(með) og fleira þessu líkt, þá er það hið sama og að skrifa á dönsku Jor fyrir
Jord, Or fyrir Ord, ve fyrir ved, eða á sænsku mycke fyrir mycket og þess
'háttar, í samræmi við framburð, almennan að vísu, en flatan og fúlan.
Það er að sönnu ekki ó]>ekkt fyrirbrigði að t eða d falli brott í hvorugkyni
lysingarorða, en bvort það á sér raunverulega stað í færeysku er eftir að
leiða í Ijós. í endingum nafnorða, svo sem bod (d. fíud), sem Svabo skrifar
bo, er augljóst að það tilheyrir orðinu í raun, sem sjá má af beygingunni
bovun (boðum), þar sem það breytist íví framburði; á sama hátt er þátíöin
alskai eða alskaji og dlsk .vu, þ. e. alskadi og alskadu, með íslenzkri endingu,
en án hljóðvarps. í þýðingunni á Færeyinga sögu stendur á einum stað:
E haldi ta rdvuliast (sem svarar til ísl.: ek ætla þat ráð); þetta er ómögulegt
að fá neina merkingu í fyrr en búið er að umrita það t. d.: eg haldi tád
ráduligast. iÞessi dæmi rnunu vera meira en nóg til að sýna fram á, að í því
sem hingaÖ til hefur verið prentað á færeysku hefur verið viðhöfð fráleit-
asta aðferðin sem kostur var á. Því að fráleitt er það, að vilja í ritmáli líkja
eftir hinum almenna fláa, örðuga, ljóta og óstöðuga framburÖi sérhljóðanna
í öllum mállýzkum; og jafnfráleitt er það að vilja annaðhvort forkasta öld-
ungis eða skekkja og veikja hinar styrku stoðir tungunnar, sem eru gerðar
af samhljóðakerfinu. Einnig hlýtur öllum að vera augljóst, að ekki er hægt
:að búa til sérstakt færeyskt ritmál sem fer í þveröfuga átt við ritmál allra
annarra norrænna þjóða, heldur verður að fara þá leið, að láta þau ritmál
sem hafa verið og eru ráðandi á Norðurlöndum mófca hið færeyska, að heild-
in megi hafa stjórn á því smáa og óverulega og að það hvorki geti né megi
slíta sig þar frá, svo sem það sé í sjálfu sér einlrvers vert, eða geti staðið
eitt sér, óháð heildinni.
Ef hugmyndin er að gefa Færeyingum menningararf tungu þeirra í
rituðu máli og að gera hann aðgengilegan fyrir aðra, sem er ekki einungis
lofsvert, heldur einnig xnikill greiði við norræn málvísindi, þá er, að mínum
dómi, það sem einkum verður að keppa að þetta: að rekja hina færeysku
mállýzku aftur til uppruna síns, til fornnorrænu (sem að vísu er mjög lík,
en þó ekki öldungis hið sama og íslenzka); að fá einfaldan rithátt, einkurn
í samræmi viÖ íslenzku, þar sem hægt sé að fcákna sérhljóðin ákveðið og
nákvæmlega, en aðeins í sinni göfugustu mynd; og að fá stutba málfræði,
þar sem tekið sé fram í hverju færeyskt tungumál víki frá nánustu frænd-
tungum, ásamt lista yfir orð sem eru horfin úr öðrum málum, en varðveitt
ennþá í Færeyjum. Áður en Jætta verður gert mun sérhver útgáfa af ritum