Andvari - 01.01.1981, Blaðsíða 101

ÞÓRÐUR KRISTLEIFSSON:
Bugumst ekki, bræður góðir -
Nokkur brot úr ævi
Sigurðar Eiríkssonar og Auðbjargar Jónsdóttur
í eftirfarandi þáttum er ætlunin að benda fyrst á nokkur atriði í uppruna og
æviferli Sigurðar Eiríkssonar. Eiríkur faðir hans fæddist 26. september 1793 að
Skáneyjarkoti í Reykholtsdal, en dó 3. apríl 1869 að Söndum á Akranesi.
Foreldrar Eiríks voru: Jón Árnason bóndi, er „fluttist útí Borgarfjörð, þá Skapt-
áreldurin brendi byggðir estra 1784, og bjó að Skáneyarkoti í Reykholts dal og
deiði gamall og blindur á Kroppi, átti Haldoru Eyríksdóttir.“ Svo segir Sigurður
Eiríksson í ættartölu sinni, sem hann ritaði árið 1880.
Sigurður rekur föðurætt sína til margra þjóðkunnra gáfumanna, svo sem
Einars Sigurðssonar prófasts í Heydölum (1539-1626). En Einar í Heydöl-
um „var merkilegasta skáld siðaskiptaaldarinnar á íslandi,“ segir prófessor
Sigurður Nordal í íslenzkri lestrarbók.
Er sízt ofmælt, að hálærðir biskupar og þjóðskáld ekki svo fá eiga ætt sína
að rekja til séra Einars í Heydölum, þótt eigi verði farið frekar út í það mál hér.
Eiríkur faðir Sigurðar virðist á yngri árum hafa verið nokkuð laus í rásinni,
er ýmist norður í Miðfirði eða suður í Melasveit (Vestra-Súlunesi og víðar þar
um slóðir). Hinn 30. júní 1832 gekk hann að eiga Sesselju (f. 9. ágúst 1803,
d. 1. júní 1851) Einarsdóttur Einarssonar í Skipanesi, en kona Einars og
móðir Sesselju var Hallfríður Þorleifsdóttir. Árin 1833-46 bjuggu þau Eiríkur
og Sesselja á Læk í Melasveit og þar eignuðust þau fjögur börn, sem til aldurs
komust. Eitt hafði litið ljós dagsins fyrir giftingu þeirra (f. 1831). Við frásögn
þessa koma þó aðeins tvö af börnum þeirra Eiríks og Sesselju: dóttir þeirra
Alríður (f. 1. okt. 1836) og sonurinn Sigurður (f. 23. okt. 1840), bæði fædd á
Læk.
Veraldlegir fjármunir íþyngdu eigi hjónunum á Læk, Eiríki og Sesselju.
Þau flosnuðu upp af ábýlisjörð sinni á því skeiði, er börn þeirra voru enn ung
að árum og tvístruðust til vandalausra. En hjónin voru uppfrá því á hrak-
hólum, vinnuhjú í Mela- og Leirársveit á ýmsum bæjum; stundum skildu leið-
ir, annað veifið dvöldust þau þó á sama bæ. Að þessu athuguðu má ljóst vera,
að Sigurður litli, sem var aðeins fimm ára, er heimilið leystist upp, „hefur
vanizt við vosbúðina í tíma“. Móðir drengsins var í vist á Leirá og dó þar,