Andvari - 01.01.1992, Page 13

GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON
Sigurður Guðmundsson
Sigurður Guðmundsson skólameistari var ekki hversdagsmaður eða meðal-
maður, hvorki að útliti né hæfileikum. Stórskorið, rúnum rist andlit, mikil-
úðlegur svipur, rómur, vöxtur, fas og látæði bar vitni sterkum, sérstæðum og
fágætum manni. Og kennsla hans og skólastjórn, ræður hans og ritsmíðar
bar vitni sérkennilegum gáfumanni, heitum skapmanni og tilfinningamanni,
frumlegum hugsuði, hugsjónamanni, manni sem átti skáldlegt flug og fágæta
andlega sjón, manni sem gat skyggnst djúpt og svifið hátt.
Sigurður Guðmundsson varð ekki séður í einum svip. Hann var gerður úr
mjög mörgum þáttum og ólíkum, að sumu leyti andstæðum. Suma eiginleika
sína bar hann nálega utan á sér, á öðrum var misdjúpt. Enginn efaðist um
gáfur hans, en þeim einum, sem voru samvistum við hann, störfuðu með
honum, ræddu iðulega við hann, unnu vináttu hans og traust, var unnt að
gera sér glögga grein fyrir fjölþættum hæfileikum hans og fágætum mann-
kostum. Lítt kunnugum mönnum hefur vafalaust stundum veist auðvelt að
hneykslast á sumu í fari hans. Hann fór ekki að öllu leyti að borgaralegum
lögum, gekk ekki fúslega margtroðnar slóðir, var bágrækur í hjörð, tók sig
út úr og valdi leiðir sínar sjálfur. Hann gat stundum verið hrjúfur, átti til að
vera óþægilega bersögull, að líkindum bæði vitandi og óafvitandi, gat kveðið
upp harða dóma, veittist jafnvel örðugt að tala við menn sem honum gast lítt
að. Hann fór ekki dult með skoðanir sínar á málum og mönnum, lét samúð
sína og andúð í ljós, kunni ekki að hræsna fyrir neinum, hvort sem hann
taldist meiri maður eða minni.1
Þegar Sigurður Guðmundsson skólameistari andaðist í nóvember-
mánuði 1949, sjötíu og eins árs að aldri, urðu margir ungir mennta-
menn til að skrifa um hann. Alls birtust á annan tug minningagreina
um hann látinn. Petta var einsdæmi á þeim árum og sýnir glöggt hve
djúp áhrif Sigurður hafði á nemendur sína og hve sterk ítök hann átti
í þeim, jafnvel löngu eftir að þeir voru horfnir úr skóla. Kaflinn hér
á undan er brot úr einni þessara greina og er gott dæmi um þann
hlýhug og þá virðingu sem birtist í þessum ritsmíðum.