Andvari - 01.01.1992, Síða 37

andvari
SIGURÐUR GUÐMUNDSSON
35
31 í þeim tilgangi að hvetja nemendur til að fara vel með stóla er
skólinn hafði þá fengið, bendir hann fyrst á þann álitshnekki er skól-
inn og nemendur hans myndu bíða við það ef illa væri farið með
þessi nýju og glæsilegu húsgögn. Ræður af því tæi hafa sjálfsagt verið
haldnar í mörgum skólum, og hér myndi margur skólastjórinn láta
staðar numið. En frá þessu flýgur Sigurður yfir í hugleiðingar um
fjármuni hins opinbera, um ríkisrekstur og einkarekstur, um það
hvernig allir forstjórar mannvirkja og stofnana eru í raun ráðsmenn
og fjárhaldsmenn samfélagsins, og hve mikið veltur á því að þeir séu
ráðdeildarsamir, ráðvandir og gæti vel ábyrgðar sinnar. Hann minnir
á að hver einasti þegn er á einhvern hátt ráðsmaður þjóðfélagsins,
þótt í smáu sé og vitnar í gamalt spakmæli: „Það gerir hvern góðan
að geyma vel sitt“, til þess að festa orð sín í minni. Hann lýkur ræð-
unni á þessum orðum:
Sá er þegnskaparmaður og góður sonur þjóðar sinnar, sem einlæglega kostar
kapps um það, vitandi vits og óafvitandi, að þjóðfélag hans græði á viðskipt-
um við sjálfan hann, að hann veiti því meira en hann þiggur af því. An fram-
kvæmdarvalds þess hins höfðinglega hugsunarháttar fá landsins synir ekki al-
mennt sest í viðunandi stóla né hver við sitt hæfi eignast menningarmusteri,
er þeir fá dýrkað guði sína og hugsjónir í.25
Dæmi um það hvernig Sigurður hugsar um skólann í heild, ekki að-
eins um nemendur hans og kennara, fróðleiksmiðlun og félagslíf, er
ræða hans „Rúna í Barði“ frá 1937. Par minnist hann 25 ára starfsaf-
mælis ræstingakonu við skólann, Kristrúnar Júlíusdóttur.
Sigurður hefur mál sitt á því að minna á að í hverri skólaskýrslu sé
skrá um alla kennara skólans. hvaða greinar þeir kenni og hve marg-
ar stundir á viku. Par sé getið ýmissa starfsmanna annarra. Þar sé
einnig birt nafn hvers nemanda er skólann sækir, jafnvel þeirra er
aðeins eiga þar fárra daga dvöl. En þeirra kvenna er ræsta skólann
sé aldrei getið í skýrslum hans. Abyrgð manna og vegsemd sé að vísu
misjöfn, en jafnvel hinn lægsti þjónn geti stundað starf sitt af meiri
alúð og trúmennsku en hinn æðsti fyrirmaður, gert það á sína vísu
betur en hann. Pví vandist málið stundum þegar meta á verðleika og
manngildi. Síðan lýsir hann starfi ræstingakonunnar af mikilli samúð
°g skilningi:
Það er sagt um Hómer, að hann dotti stundum í list sinni. Rúna í Barði er í
því Hómer fremri, að hún dottar aldrei í iðju sinni né embætti, vanrækir það