Andvari - 01.01.1992, Blaðsíða 103

andvari
LILJUGRÖS OG JÁRNINGAR
101
Sýngmann
Andstæða séra Jóns er eins og sagði í upphafi hinn alþjóðlegi heimsmaður
Godman Sýngmann sem hugsar í stórum tölum og miklum víddum al-
heimsins. Helsta viðfangsefni hans var að reisa fólk og skepnur upp frá
dauðum með því að leiða í það nýtt líf (bls. 170).17 Hann er kominn um
langan veg til þessa verks en kaldhæðni skáldsins veitir ofmetnaði hans þá
ráðningu að láta hann verða dauðanum að bráð rétt áður en upprisuat-
höfnin á að hefjast.
Mundi hafði farið brott í æsku og komið aftur í fylling tímans. Pá hafði
hann lagt heiminn að fótum sér. Eiginkonan lýsir Godman Sýngmann
þannig: „Hann var dásamlegur maður. Einginn sem kyntist honum var
samur maður á eftir. Hann var mesti maður á jörðinni næst á eftir mannin-
um mínum honum séra Jóni Prímusi. En hann hafði ekki samband“ (bls.
281). Umbi spyr hvort þetta sambandsleysi eigi við vitsmunaverur í fjarlæg-
um sólþokum eða við jarðneskar verur eða hvað. Úa endurtekur orð sín
aftur og aftur (alls fimm sinnum) uns hún segir: „Hann vantaði það sam-
band sem segir: elska skaltu drottin guð þinn af öllu hjarta þínu allri sálu
þinni og öllum líkama þínum, og náúnga þinn einsog sjálfan þig“ (bls. 282
og 306). Síðan fer konan að tala um heilagan Jón af krossi og Sánkti Ter-
esu. Úa fer tvisvar með tvöfalda kærleiksboðorðið í sögunni og séra Jón
einu sinni, þá eins og það væri tilvitnun í séra Jens á Setbergi (bls. 181).
Auk þess sem beitarhúsamenn vitna til þess eins og áður er komið fram.
Þrátt fyrir öll sín sambönd hér á jörðu og annars staðar í mjólkhringjun-
um hafði Mundi ekki það samband sem máli skipti. Úa telur sig kunna skil
á því sambandi.
Þótt séra Jón hafi ekki verið í klaustri eins og hún er lífsviðhorf hans hið
sama: það er lífsviðhorf sem er fjarri hinu veraldlega en samtímis óendan-
lega nærri því. Um leið og hugsun hans er eins og utan við er hún samofin
sköpunarverkinu. Mundi er gjörsamlega sambandslaus við sköpunarverkið
og það líf sem þar hrærist þrátt fyrir öll sín miklu sambönd. Ekki virðast
sóknarbörnin hafa samband, ekkert er getið um samband Hnallþóru, Jó-
dínusar eða Helga Langvetnings. Hvort eitthvert þeirra hefur tekið sköp-
unarverkið gilt eins og sóknarpresturinn skal ósagt látið.