Andvari - 01.01.1914, Blaðsíða 111
Bréí frá Baldvin Einarssyni.
107
settir kraptar, og allt framkvœmist i því við þeirra Con-
flict, og það sem merkilegast er, að hinir mótsettu krapt-
ar við þennan Conílict verka sameiníng. — Setjum nú að
allír vœri á einu máli á einu landþingi, hvörnig gæti það
skéð? með því að allir samsintu strax það sem sá fyrsti
segði, hvort það væri samkvæmt hans egin meiníng eða
ekki. En væri það þá gott? Nei, lángt í'rá, þá yrði enginn
lilutr skoðaðr nema frá einni síðu. »Ef maðr hefði ekki
Opposition yrði maðr að skapa hana«.
Pér spyrjið, livörr egi að lialda lítið upplýstum og
máske óróafullum flokki í taumi? eg svara: ef slíkr er
fyrir liendi, þá ætla eg það upplýstu Talenti, hvar sem það
er að finna. En eg fyrir mitt leytí sé ekki, að hætt væri
við slíkum óróaflokki á iandþínginu á íslandi. Eg set að
landþingið hcfði 30 Repræsentanta, óróamenn yrðu þar
ekki fleiri en 10 í allra mesla lagi, líklegast ekki fleiri en
1 eða 2; því þó skynsamir bændr yrðu valdir, mundu
þeir ekki reynast óróasamir, ef þeir færu rétt að sem ættu
að geí'a gott eptirdæmi. Að þeir oppóneruðu, kalla eg ekki
óróa, lieldur liitt að lieimta með oddi og eggju og ósóma
og hávaða óskynsama og óleyfilega liluti. Ætíð yrði stór
Majorilet af skynsömum og sómasamlegum mönnum, sem
með sínum fortölum, ástæðum og votis stýrði hinum.
Rér spyrjið: Mun ísland hafa hagnað eða byrði af
hlutíekníng í Provinsialstöndunum nær fram á líðr? Eg
svara: Eigi Íslendíngar að taka þátt í landþínginu í Dan-
mörku, þá held eg byrðin verði miklu meiri en liagnaðr-
inn; bæði verðr þá allt kostnaðarsamara, og líka ekki ólik-
legt, að ísland misti eitthvað af sínum privilegiis við áfergi
Dana á slíkum þíngum. Og það sem verst væri, þessi
stiptan liefði þá alls enga verkan á þjóðarandann nema
illa eina. En ef landþíngið verðr haldið á íslandi, þá
þykja mér margar líkur til þess, að hagnaðrinn yrði meiri
en byrðin, allra lielzt ef menn vildu fylgja minu ráði, og
gefa ekki meira kaup enn eg hefi tiltekið. Pá yrði kostn-
aðrinn allþolanlegr; ísland þyrfti þá ekki að óttast fyrir
að missa neitt af sínum réttindum, en þjóðarandlnn íengi
án efa nýtt lif; hjá þvi gæti eklci farið. Mér þætti ekki ó-
líklegt að flokkadrættir lægðust meira en espuðust þarvið.