Búnaðarrit - 01.01.1906, Blaðsíða 201
BÚNAÐARRIT.
195
Aftur ei- mýrlendi nauðungar beitiland sauðfjár. Þar
vaxa hálfgrös, oftast með litlu næiingargildi, þar er ó-
holt vatn „lint“ (kalklaust). Það fé sem neytt er til að
að vera á beit í mýi-um, vanþrífst; það tapar allri skerpu
og fjöri, verður ósæilegt og þungt um hreyflngu. I mýr-
um og votlendi, etur það og í sig sóttkveiki og orma,
sem valda innyflaveiki, lungnaveiki og lifrarveiki (skitu-
pest, lungnadrep, vatnssýki) o. fl. sjúkdómum. Mýrarn-
ar eru auðvitað ekki aliar jafn illar eða skaðlegar; þar
sem afrensli er nokkuð, og sandur og leir berst að þeim
sem áburður; eru þær betri til beitar og heyafla.
Það sannar ekki gæði né hollustu mýranna, þótt
féð vilji í þeim vera á haustin og sé þar beigkviðað.
Það liflr ekki á einu saman iyngi og viði; en á ásun-
um við mýrarnar er oft eigi annar gróður teljandi er
sauðfé nær i, þá snjóar eru komnir og vatn ekkert, en
hinn mikli kviður (gorvömb) sannar það, að mýragrasið
er léttmeti er sauðíé þarf að eta raikið af, til þess að
fá þau næringarefni; er líkaminn þarf til síns viðurhalds.
Hins vegar er það Ijóst, að ekki verður — í einu hend-
ingskasti — hætt við að hafa fé á mýrum. En vissu-
loga skaðar það engan fjáreiganda, þótt hann muni eft-
ir því að hið allra bezta er að sauðfé stígi þangað ai-
drei fæti.
14. Allir vita að íslenzkt sauðfé er komið fráNor-
egi fyrir meir en þúsund árum. En það hlýtur og að
vera efalaust, að þeir, sem námu land hér frá Yestur-
löndum (írlandi, Skotlandi og Suðureyjum) hafa flutt
sauðfé þaðan, þarlendt kyn, líklega ólíkt norsku fjárkyni
Þá. Um það er ekki gott að segja, hve mikið kynið
heflr breyzt undan liðnar aldir, það hlýtur að hafa breyzt
töluvert og lagast eftir náttúru landsins. Það hefir ann-
að bragð en ræktað kyn. Einkenni þess eru: Horn,
skál í höfuð millum augna, stutt rófa, ullin þunn og
tvennskonar, tog og þel, og togið mikið lengra. Vaxtar-
lag er mismunandi, sem bæði val og lífsskilyrði hafa