Hugur - 01.06.2002, Page 123

Hugur - 01.06.2002, Page 123
Mannréttindi: Pólitík eða lögfræði? Hugur lega siðferðileg afstaða eða réttindi sem slík. Þetta þýðir ekki að mannréttindi séu slæm í sjálfu sér, heldur einungis að þau séu póli- tísk en ekki náttúruleg eða eðlislæg. Það þýðir að réttindi eru nokk- uð sem við eða að minnsta kosti forfeður okkar hafa ákveðið að veita okkur. Þau eru því breytileg og fara eftir kröfum okkar hverju sinni. Mannréttindi hafa oft verið dregin í efa á þeim forsendum að í því felist frekja að krefjast þeirra sér til handa; þau séu réttindi sem við heimtum án þess að hugsa um skyldurnar sem í þeim felist. Milan Kundera túlkar þau t.d. sem kröfur um að þrár okkar séu uppfylltar. Þegar við viljum eitthvað, þá sé það orðinn réttur okkar að fá það sem við viljum.18 Þegar fulltrúar vestrænna ríkja gagnrýna önnur ríki fyrir að vera ekki nægilega lýðræðisleg og fyrir að virða ekki mannréttindi, gagnrýna fulltrúar þeirra vestræn ríki fyrir að einblína um of á ein- staklinginn og kröfur hans til samfélagsins, án þess að leiða hugann jafnframt að samþættandi skyldum. Ef kröfur okkar um mannréttindi eins og við þekkjum þær í dag hafa samverkandi áhrif á þróun einstak- lingshyggju sem hefur skaðleg áhrif á samfélagið er hugsanlega kom- inn tími til að endurskoða hvers konar réttindi við viljum hafa. I lokin má því spyrja hvort mannréttindi geti haft slæm áhrif á vest- rænt lýðræði og stjórnmál? Robert Dahl og Jeremy Waldron hafa báðir gagnrýnt stjórnarskrár- bundin mannréttindi á þeim forsendum að þau séu ólýðræðisleg.19 Stjórnarskrárbundin mannréttindi leiða til þess að mun erfiðara er en ella að breyta þeim réttindalögum sem til eru. Réttindalög hafa orðið „ósnertanleg“ í þeim skilningi að allar breytingar verði að vera viðbætur en öll umræða um að fella slík lög úr gildi sé eins konar „tabú“. Af því leiðir að lagaleg umsvif í mannréttindaumræðu aukast, en vegna „ósnertanleika“ þeirra fækkar bæði þeim málefnum sem hægt er að fjalla um á lýðræðislegan hátt og þeim valmöguleikum sem við höfum til úrlausna deilna . Hér er ætlunin aftur á móti að fylgja Chantal Mouffe.20 Hún heldur því fram að mannréttindi og um- ræða um þau séu farin að þrengja um of að stjórnmálaumræðu. I raun má segja að þrengt sé að á tvennum vígstöðum. Annars vegar með 18 Milan Kundera 1991. Immortality. Faber and Faber, London og Boston. 19 Sjá umræðu um þessa umræðu í Michael Freeman. 2001. „Rights“, í Encyc- lopedia of Democratic Thought (ritstj. P. B.Clarke and J. Foweraker) Routled- ge, London. Albert Weale 1999. Democracy. MacMillan, Basingstoke. Peter Jones 1994. Rights. MacMillan, Basingstoke. 20 Chantal Mouffe 2001. For an Agonistic Public Sphere. Fyrirlestur haldinn í University of Essex. 121
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.