Helgafell - 01.12.1942, Síða 141

Noregssöfnun Rithöfundafélagsins
Frá því var skýrt í septemberliefti Helgafells, að Rithöfundafélagið hefði tekið
að sér útgáfu á nokkrum Ijóðum Nordahls Griegs, í íslenzkri þýðingu Magnúsar
Ásgeirssonar, undir nafninu „Ættmold og ástjörð“, og skyldu tekjur af sölu bókar-
innar renna til Noregssöfnunarinnar hér á landi. Var í fyrstu ætlazt til, að fénu
yrði varið til viðreisnarstarfsemi í Noregi að heimsstyrjöldinni lokinni. En þar sem
þau tilmæli komu síðar fram frá Nordahl Grieg sjálfum, að hann mætti ráðstafa
tekjum af bókinni þegar í stað til stuðnings Norðmönnum í frelsisstríði þeirra
á þann hátt, er hann teldi bezt við eiga, þótti stjórn Rithöfundafélagsins sjálfsagt
að verða við þeim, enda var einróma álit hennar, að þetta litla framlag kæmi
þannig að mestum notum. Sala bókarinnar gekk svo greiðlega, að fyrir mánuði
síðan gat stjóm félagsins afhent Nordahl Grieg 10000,00 krónur af andvirði seldra
eintaka, en líkur eru til þess, að unnt verði, að bæta nokkru við þá upphæð, er
full reikningsskil verða gerð. Bókin var gefin út i 175 tölusettum eintökum, árit-
uðum af höfundi og þýðanda (sem ritara Rithöfundafélagsins). Þótt verðið væri
óvenjulega hátt, 100,00 krónur, vegna tilgangs útgáfunnar, er upplagið þegar allt selt
eða pantað, að þeim eintökum frátöldum, sem gefin hafa verið eða eru ætluð
bókasöfnum. Prentsmiðjan Gutenberg gaf pappír í bókina, en Víkingsprent prentun
og heftingu.
Þess ber að geta, að um leið og Nordahl Grieg bar fram tilmæli sín um ráðstöf-
unarrétt á bókartekjunum þegar í stað, lagði hann fram drög að bréfi frá sér til
Riiser-Larsens aðmíráls, yfirmanns norska Ioftflotans, þar sem hann fól honum
að verja upphæðinni eins og hann áliti bezt henta, en lét jafnframt þá ósk sína í
Ijós, að fénu yrði varið til beinna hernaðaraðgerða („aggresiv kamp“) fremur en
almennrar hjálparstarfsemi, og gat stjóm Rithöfundafélagsins fallizt á þá ráðstöfun
með góðri samvizku.
Næstu daga kemur út nýtt smásögusafn á vegum Víkingsútgáfunnar, eftir Frið-
rik Á. Brekkan, formann Rithöfundafélagsins, og skulu tekjumar af þeirri bók einnig
renna til stuðnings Norðmönnum þegar 1 stað. Norræna félagið ætti að taka sér
þessi dæmi til fyrirmyndar um ráðstöfun söfnunarfjárins, enda hefur þegar komið
fram rödd í einu dagblaðanna (Mgbl.), á þá leið, að þá hjálp, sem vér ætlum að
veita Norðmönnum, beri oss að veita strax. Enginn vafi er á þvi, að hin tiltölulega
daufa þátttaka í þeirri söfnun stafar fyrst og fremst af því, að almenningur telur
vanséð, að hverjum notum framlög til hennar verði að stríðinu loknu. Brýn þörf
skjótra aðgerða er hins vegar öllum ljós, og flestum Ijúft að leggja fram sinn skerf til
að bæta úr henni.
Ekki verður komizt hjá því, úr því að rætt er um þetta mál, að benda forustu-
mönnum Norræna félagsins á það, að mjög óeðlilegt verður að telja, að ekki skyldi
vera leitað til stjórnar Rithöfundafélagsins um undirskrift ávarpsins vegna Noregs-
söfnunarinnar 17. maí í vor, einkum þegar á það er litið, að sótzt hefur verið eftir
undirskriftum formanna ýmissa annarra félaga, samtaka og fyrirtækja, er sizt
var ástæða til að ætla, að teldu sér málið nákomnara, þótt vonandi sýni þau öll
yfirlýstan áhuga sinn í verki áður en lýkur. Jafnvel Bandalag ísl. listamanna fór