Tímarit Máls og menningar - 01.05.1945, Blaðsíða 112

102
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
meðal annars með það fyrir augum að geta hlaupið undir bagga
með þeim, sem hafa orðið fyrir hörmungum styrjaldarinnar.
Ríki þau, sem hafa gerzt hluttakendur í starfsemi UNRRA — en
meðal þeirra er ísland'—, hafa skuldbundið sig til að hjálpa þeim
löndum, sem hafa orðið fyrir eyðileggingu af hernaðarvöldum, með
allt að 1% af þjóðartekjum sínum. Það lýsir afstöðu Svía betur en
nokkur ítarleg greinargerð fengi áorkað, að sú hjálp, sem Svíar
hafa þegar af eigin hvötum veitt nágrannaþjóðum sínum og öðrum
aðþrengdum þjóðum, skuli hafa reynzt hér um bil fimm sinnum
meiri. Þær takmarkanir, sem hafa verið settar fyrir matvælasending-
um okkar Svía til Norðmanna, hafa annars ekki verið ákveðnar af
okkur sjálfum, heldur af Bandamönnum. Þessar matvælagjafir nema
nú að verðmæti 1.800.000 sænskra króna á mánuði. Og þetta er þó
aðeins eitt atriði í hjálparstarfsemi okkar gagnvart Norðmönnum.
Fjársöfnunin handa þeim hefur t. d. þegar náð rúmlega 50 milj. kr.
Þeir hafa einnig fengið loforð um að fá með gjaldfresti allar þær
sænskar vörur, sem þeir þurfa til endurreisnarinnar. 0. s. frv.
Þessi framlög eru ekki sambœrileg 25-eyring miljónamœringsins.
Að verzla við ríki, sem á í styrjöld, er vanalega ekki talið til
glæpamennsku. En synd sú, sem Svíar hafa gerzt sekir um, er í
því fólgin, að þeir hafa verzlað við Þýzkaland. Og þetta er syndin
gegn heilögum anda, syndin, sem aldrei verður fyrirgefin. Þeirrar
misgjörðar á að vitja á sænsku þjóðinni í þriðja og fjórða lið.
Við höfum selt Þjóðverjum járnmálm, rétt er það. Og við getum
viðurkennt það kinnroðalaust. Okkur var það bráð nauðsyn, til þess
að við gætum fengið kol frá Þýzkalandi. Kolalaust hefðum við ekki
getað smíðað vopn okkar. En einmitt þessum vopnum megum við
Svíar þakka það, að land okkar er orðið griðastaður rúmlega 200
þús. flóttamanna frá öðrum norrænum löndum.
Það er engum vafa undirorpið, hvorum megin samúð meirihluta
Svía hefur verið í þessari styrjöld. Blaðamenn bandamanna hafa
komið til Svíþjóðar hin síðari ár — t. d. má nefna hinn ameríska
rithöfund Marquis Childs — og hafa þeir verið ósparir á að vitna
um tryggð okkar Svía við hugsjónir lýðræðis og frelsis. En sitt hvað
er að hafa samúð með málstað Bandamanna og að vera umkringdur
þýzkum herjum. Þegar Svíar eru skammaðir fyrir undanlátssemi