Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 17

iÚR DAGBÓK MAHATMA PAPÝLI
79
blaés að hatri til annarra trúarskoðana í stað samúðar og dregur ein-
staklinginn niður í það sálarástand að líta á sjálfari sig sem umkomu-
lausa undirlægju svo kallaðra æðri máttarvalda, en þaðan er aðeins
steinsnar til þrælsóttans'fyrir hinu veraldlega valdi. Þannig úrkynja
irúarbrögðin virðingu mannsins fyrir sjálfum sér.
En undir og yfir og allt í kringum þetta spinnur sig hið breiða líf
með öllu sínu samvizkulausa arðráni annars vegar og flaðrandi skrið-
dýrshætti hins vegar, fölsuðum þjóðfélagskenningum, fölsuðum siða-
hugmyndum, þjóðlygum og blekkingum, sem ekki eiga sér nein tak-
mörk, manndýrkun og nagandi ótta, þjóðernisgorgeir og vanmáttar-
meinlokum, heimsku og þröngsýnu almenningsáliti, ofsóknum gegn
sannleikanum, djöfulskap gegn manninum, kynflokkahatri, ofbeldis-
verkum og morðum.
Finnst yður við því að búast, að svona mannfélag fái getið af sér
heilbrigðar vitsmunaverur? Við erum flest sálsjúkir fáráðlingar á vit-
firringahæli, sem stjórnað er af óðum morðingjum.
Einhver: Hvaða úrræði getið þér bent á til þess að bæta úr þessu?
Ég: Úrræði! Að bæta úr þessu! Biðjið þér fyrir yður! Maður, sem
ekki á annað vopn en krónu vasahníf frá Símsen, er ekki líklegur til
að geta komið vitinu fyrir morðingja, sem eru hertygjaðir upp fyrir
haus. Að tala til þeirra tungu vitsmunanna, — það er eins og að pré-
dika dýraverndun fyrir soltnum hýenum. Við getum aðeins reynt að
gera okkur í kyrrþey grein fyrir, hvernig í þessum ósköpum liggur.
Við skulum samt ekki fara náið út í þá sálma að þessu sinni. Við
getum látið okkur nægja að rifja upp þá vel þekktu staðreynd, að meg-
inorsök þessara meina er hin sundurvirka eigingirni einstaklingsins.
Það er hún, sem hefur hlaðið upp sér að varnarvígi það þjóðskipulag,
er við búum undir, og hefur skapað sér að vopni atvinnutæki þess,
réttarstofnanir, skóla, kirkjur, hið siðferðilega andrúmsloft og hina
mórölsku mælikvarða. Það er hún, sem beitir þessum vopnum til að
halda fólkinu í ánauð, örbirgð, fáfræði og hleypidómum, til að úr-
kynja það svo bæði andlega og líkamlega, að hún geti haft ráð þess
allt í hendi sinni. Og það er hún, sem beitir klóm og kjafti gegn hverri
þeirri þekkingu, gegn hverri þeirri siðakenningu og gegn hverjum
þeim lífsanda, sem hún telur sjálfri sér og varnarvígjum sínum hættu-
leg.