Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 62

124
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ildir afturámóti sitthvað til gildis, með'al annars var hann þjóðhagi,
skraddari og skáld, og gerðist þegar fram liðu stundir gildur bóndi á
Lánganesi og kallaði sig þar Einar Jónsson.
1757 er útileguþjófur Guðmundur nokkur Snorrason heingdur í
Borgarfirði segir Olfusannáll. „Vegabóndi“?
Loks ber að geta Abrahams útilegumanns Sveinssonar úr Haukadal.
Hann „legst út“ kornúngur, strýkur úr varðhaldi, en er ekki leingi
á fjöllum; Abraham er nafnfrægur af vísuhelmíngi sem allir kunna
seinnipart á en einginn fyrripart, og þar settur á Hveravelli. Félagar
Abrahams eru tilnefndir Hjörtur Indriðason úr Árnesþíngi og Guð-
mundur Jónsson sem sagður er hafa legið í Surtshelli. Sumar heim-
ildir telja að þessir kumpánar hafi sest að í Þjófakrók milli Eiríks-
jökuls og Balljökuls, í kverkinni uppundir Geitlandsjökli. Gísli Kon-
ráðsson sem maður skyldi aldrei trúa að órannsökuðu máli telur
Abraham hafa lagst út átján ára, en horfið fljótt til bygða, fest ráð
sitt og orðið hreppstjóra fyrir vestan; ekki getur Hannes Þorsteins-
son um hreppstj óratignina, en segir Abraham ættaðan úr Dalasýslu og
hafa verið tekinn með Fjallaeyvindi á Draungum í Trékyllisvík 1763,
— „þeir höfðu yfirgeingist líkast stigamönnum,“ segir Grímsstaða-
annáll. Abraham útilegumaður var ekki dæmdur, en hýddur og loks
fermdur.
12. Fjallaeyvindur.
Björn Gunnlaugsson rekur í grein sinni í Íslendíngi 12. apríl 1861
allflestar útilegumannabygðir þá haldnar að vera á íslandi, Ódáða-
hraun, Þórisdal, Köldukvíslarbotna, Vatnajökul, Spreingisand, og
telur þess öll tormerki að fólk geti hafst við í þessuni stöðum; eru
ályktarorð hans þau að „þó að útilegubygðalífið þrátt fyrir alt þetta
(þ. e. vöntun flestra lífsskilyrða) gæti átt sér stað, þá hlyti það að vera
mjög eymdarfult, og jafnvel verra en gefa sig undir mannahendur“.
,Nú vill svo til að kofarústir þær flestar sem til eru í óbygðum, og
ekki eru leitarmannakofar, veiðikofar eða sæluhús, er óþarfi að eigna
útilegumönnum alment í þeim skilníngi sem rætt er um heildir þar sem
einstaklíngarnir hverfa í margnum, heldur er nokkurnveginn víst um
alla kofana,að þeir hafa verið bústaðir eins manns og konu hans,Fjalla-
eyvindar og Höllu. Hjón þessi sem lifðu framundir næstsíðustu alda-