Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Blaðsíða 89

POST MORTEM
151
í hernaðaráætlun Bandaríkjanna. Á amerískum landabréfum af nýj-
ustu gerð er Island kallað kingpin of the North Atlantic — kóngurinn
í keiluspili Norðuratlanzhafsins. Bandaríkin ætla Islandi ekki annað
hlutverk en að vera flugstöð, atómstöð, herstöð til árása á þá álfu, sem
er vagga íslenzkrar menningar. ísland er aðeins stassjón í hnattrænu
viðhorfi Bandaríkjanna, og engin ástæða til að hneykslast á því við-
horfi. Þess er ekki að vænta, að hið bandaríska stórveldi líti öðrum
augum á þetta vesæla land.
En hitt er annað mál, hvort þeir, sem land þetta hafa byggt í þúsund
ár, hafi ekki nokkra ástæðu til að líta það öðrum augum. Ást Banda-
ríkjanna á íslandi er aðeins matarást herguðsins. En Island hefur verið
elskað heitast af börnum sínum á þeim stundum, er það var snauðast.
Það hefur oft verið erfitt að vera íslendingur. Það hefur einu sinni
verið svo erfitt, að til mála kom að kippa okkur upp með rótum og
gróðursetja okkur á nýjan leik á józku heiðunum. Þó fór það aldrei
svo, að íslenzka þjóðin yrði til þess að hefta danskan foksand. Og við
sem nú lifum blessum feður vora fyrir að hafa haldið áfram að gróa
í íslenzku holtunum.
En á 5. ári íslenzks sjálfstæðis, þegar ísland var búið meiri og full-
komnari framleiðslutækjum en nokkru sinni fyrr og þjóðin bjó við
meiri raunverulega velmegun en dæmi voru til í sögu hennar — á því
ári gátu utanríkisráðherra íslands og 36 alþingismenn ekki risið undir
þeirri byrði að vera Islendingar. Þessa utanríkisráðherra og þing-
manna mun án efa verða að góðu getið í sögu Bandaríkjanna. En í
íslandssögu munu þeir liggja í grafreit útlendinga. íslandssaga helgar
sér ekki undirtyllur úr erlendum hermálaráðuneytum.
Atlanzhaísbandalag og sósíalismi
Einn þeirra þriggja ráðherra, er flaug af íslandi vestur um haf til
að fá gert við sjón sína og geta horft raunsærri augum á þá skamm-
byssu, er guð og Bandaríkin höfðu fengið þeim til varðveizlu, sagði
það á þingi, þegar heim kom, að orsök og nauðsyn Atlanzhafssáttmál-
ans ættu rætur að rekja til þeirrar dauðasyndar er héti rússneska bylt-
ingin. Rússneska byltingin 1917 var hið voðalega syndafall, er hefði
neytt íslenzka Framsóknarmenn og kaupfélagsstjóra til að fara í hern-
aðarbandalag, og jafnvel atómstyrjöld, ef verst léti.