Tímarit Máls og menningar - 01.05.1953, Blaðsíða 74

64
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
undir aíbrota, sem unglingar hér á landi fremja, eru þjófnaðir, sem
eru algengustu afbrotin, innbrot, sem oftast eru framin í þeim tilgangi
að stela, skemmdarverk eru alltíð, og síðustu árin hefur drykkjuskapur
unglinga farið mjög í vöxt og hefur það m. a. valdið nokkrum ránum
og árásum. Nokkuð er líka um kynferðisafbrot, og hefur dvöl erlends
herliðs í landinu fyrr og síðar átt mikinn þátt í að auka þau og halda
þeim við.
Gera ber greinarmun á afbrotum, eins og þeim, sem hér hafa verið
talin, og miður æskilegri hegðun barna og unglinga í heimahúsum,
skólum eða á almannafæri. Hinu síðarnefnda veldur oftast agaleysi og
lausung í uppeldi. Mörgum hættir við að líta á þetta tvennt, afbrot og
agaleysi, sem eitt og hið sama, en það er ekki rétt. Tiltölulega fáir
unglingar brjóta þær meginreglur siðgæðis, sem samfélag manna bygg-
ist á, þótt margir hegði sér við og við öðruvísi en almennt er talið æski-
legt. Ég skal tilfæra hér nokkrar tölur, sem gefa hugmynd um, hve stór
hluti unglinga fremur afbrot eftir minni skilgreiningu.
Árið 1950 voru 5703 börn í Reykjavík á aldrinum 10—16 ára. Af
þessum 5703 börnum frömdu 82 afbrot, sem lögreglan hafði afskipti
af árið 1950, eða 1,44%. Rúmlega helmingur þessara 82 barna hafa
aðeins framið eitt afbrot hvert og það oft smávægilegt. Fjöldi alvarlegra
tilfella er því miklu minni en 1,44% barna í fyrrneíndum aldursflokkum,
en þó eru fleiri afbrotabörn þar en í yngri aldursflokkunum.
Þetta er ekki sagt til þess að gera lítið úr því vandamáli, sem hér um
ræðir, síður en svo, enda augljóst, að ekki þarf nema fáa afbrotaung-
linga í jafn litlum bæ og Reykjavík er til að vinna tiltölulega mikið
tjón og setja sérstakan svip ómenningar á bæjarlífið. En ég vildi að-
eins benda á, svo ljóst væri, að afbrotaunglingar eru fámennur hópur
unglinga, sem eru frábrugðnir flestum öðrum, eða viss tegund „anor-
mal“ unglinga félagslega séð, sem sérstökum aðferðum þarf að beita,
til að koma á réttan kjöl aftur. Það er að mínum dómi rangt, sem mörg-
um hættir við að gera, sem ræða um þessi mál, að telja afbrotahneigð
nokkurra unglinga merki um almenna spillingu og siðleysi allrar hinn-
ar uppvaxandi kynslóðar. Langflestir unglingar, eða 98—99% þeirra,
fylgja yfirleitt þeim siðareglum, sem þjóðfélagið setur, og líta, að því
er ég hygg, aðgerðir hinna tiltölulega fáu afbrotaunglinga með van-
þóknun. Það hefur því mjög vafasöm uppeldisleg áhrif, að reyna að