Tímarit Máls og menningar - 01.05.1953, Blaðsíða 122

112
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
leið hlutlægrar og all hispurslausrar
frásagnar, er stundum ber kímniblæ, en
undirtónn alstaðar virðing fyrir skáld-
inu og aðdáun á hinu stórbrotna í per-
sónuleik hans. Leitt er skýrt í Ijós það er
helztu máli skiptir, en eigi að síður
dregið margt undan sem of snemmt
þykir að færa í letur eða eigi heldur
brýn þörf.
Tilgangur með þessum línum er að-
eins að vekja athygli á útgáfunni og
þakka Steingrími J. Þorsteinssyni ein-
staklega vel gert verk.
Hinsvegar gefur þessi nýja útgáfa á
verkum Einars Benediktssonar og einn-
ig ævisaga hans eftir Steingrím tilefni
til að endurmeta að nýju skáldið, hug-
myndir hans og gildi ljóða hans í ís-
lenzkri samtíðarsögu. Eftir þessa útgáfu
skýrist enn betur hve skáldið er skilget-
ið áhrifanæmt bam síns tíma, ekki að-
eins stórbrotins framfaratímabils á ís-
landi lieldur einnig fyrirgangsmikils þró-
unarskeiðs hins erlenda fjármála-auð-
valds. Athafnahugur Einars, er bæði
skynjar og reynir að færa sér (og eflaust
þjóðinni að sjálfs hans dómi) í nyt þörf
erlends auðmagns til fjárfestingar og út-
þenslu, skáldskapur hans með leiftrandi
hugsýnir og hin ástríðuheita þekkingar-
þrá hans á allt frjóan jarðveg, andrúms-
loft sitt og takmarkanir í þjóðfélagsþró-
un samtímans. Ljóðlist Einars og heim-
speki em engin hreinrækt í hug hans
heldur bera öll einkenni þess tíma og
veruleika er hann lifði, og „framfaraefl-
ingin“ hið sama. Hin djörfu fyrirtæki
Einars biðu sama gjaldþrot og háspeki
hans (í Alhygð og víðar) og af sömu
þjóðfélagslegu ástæðum, mótsögnum
auðskipulagsins, en ekki vegna þess að
Einar hafi skort hugvit til framkvæmda
né afl til hugsunar. Það ísland sem hann
þráði að lyfta úr fátækt til velmegunar
og þjóðlegs frama gat ekki sótt björgun,
þá fremur en nú, í greipar erlends auð-
magns. En stórhugur skáldsins, máttur
skynjunar hans, list hans og snilldareðli
eru framvegis tindar sem ber við himin.
Kr. E. A.
LEIÐRÉTTING
í kvæðinu Gagnrýni skáldskapar eftir Paul Eluard í síðasta hefti tímaritsins hefst
þriðja erindið á 292. síðu að réttu lagi þannig:
ísköld borg jafnra horna
Þar dreymir mig þroskaðan ávöxt