Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Qupperneq 35

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Qupperneq 35
„Undrið“ í spœnskri menningarbaráttu Sweezy og Dobbs. Þessar bækur voru látnar ganga manna á milli ásamt af- ritum af ljóðum sem Miguel Hernán- dez orti í fangelsinu. Allt verkaði þetta eins og sprengiefni í baráttunni gegn Frankó og falangistum. Orð Miguels de Unamunos: Ekki er nóg að sigra, það þarf að sannfæra, reyndust rétt: Hersveitir Frankós unnu aðeins hernaðarlegan sigur. Menningarstefnuskrá hershöfðingjans Það væri rangt að skoða þátttöku fyrrverandi falangista og hægri menntamanna í andspyrnuhreyfing- unni aðeins sem tækifærissinnaða pólitík. í andlegri þróun þeirra og annarra kemur fram nýtt sögulegt at- riði: skipbrot hugsjóna spænsks aft- urhalds, einmitt þegar þær hafa náð sínum sögulega hátindi, eftir sigur Frankós. Því að aldrei mun aftur- haldinu auðnast framar að leggja undir sig, eins og þá, menningarlíf þjóðarinnar. Án þess að reyna að svara þeirri spurningu hvort fasisminn sé þess megnugur að skapa sína eigin menn- ingu má benda á það, að hugsjónir hans, sem þröngvað var upp á þjóð- ina með vopnavaldi 1939, höfðu upp á lítið nýtt að bjóða. Sérhver hugs- andi spánverji sá, að bakvið forhlið hugmynda falangista um „einveldi“ „hreinan kynþátt“ og „friðsamlega lausn stéttabaráttunnar“ lá sama hugsunin og, einni öld áður, hjá Ferdinand VII. og Calomarde um pólitískt líf þjóðarinnar og heim- speki Rancios, klerksins sem stað- hæfði að Galilei, Newton, Descartes og náttúruvísindin væru sköpunar- verk djöfulsins. Menningarstefnuskrá Frankós, þegar hann var búinn að festa sig í sessi eftir morðin á miljón manna í borgarastyrj öldinni, var hin sama og verið hafði í lok 18. aldar: skólaspeki miðalda, ritskoðun rann- sóknarréttarins, dauð mælskufræði, fj andskapur við vísindin og skinhelg- ar sannfæringar. Menningarfulltrúar hans stunduðu áróður sinn í fyrir- lestrasölum, kennarastólum, blöðum og tímaritum, fordæmdu allar nýj- ungar í þjóðfélagsmálum og öll til- raunavísindi. En brátt kom til sundurþykkju hjá þessum flokksmönnum Frankós. Ung- ir vísindamenn sem höfðu, fullir af borgaralegum fordómum, aðhyllzt þessi gervivísindi, hvort sem það var nú af ótta við alþýðuna eða af menntamannlegum sj álfbyrgingsskap, ellegar af því, að þeir höfðu látið sannfærast af áróðri falangista, urðu þess nú skyndilega varir að vísinda- legum frama þeirra var hætta búin ef þeir yrðu grunaðir um að hafa ekki verið við messu einhvern sunnudag- inn. Einnig fékk skáldsagnahöfundur- inn Garcia Serrano, að reyna það, að bók hans „Trygga fótgönguliðið“ var bönnuð af ritskoðuninni, þótt hún 25
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.