Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 89

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 89
Óttars höfðu landar hans stundað hernaö á írlandi langan aldur og stofnað þar ríkin Dyflinni, Hlimrek og Veðrafjörð um 840. Óttar hefur því hlotið að kunna góð skil á ír- landi, legu þess og nafni, en það ligg- ur hvergi gegnt strönd Noregs og skiptir því í rauninni ekki máli í þeirri landafræði, sem hann er að rekja. Á fyrsta fjórðungi 9. aldar stökkva norrænir víkingar Irum af Færeyjum, svo að ólíklegt er, að þær séu kenndar við þá eftir þann tíma. Einnig eru Færeyjar eyjar en ekki land; slíkur eyjaklasi ber aldrei heit- ið ,land‘ að fornu. Hjaltland var vík- ingabæli á dögum Óttars, svo að það er mjög ótrúlegt, að Óttar kenni Hjaltland við íra. Öll skýrsla Óttars af Hálogalandi er mjög traust og nákvæm; hann full- yrðir ekkert, sem honum er ekki fylli- lega kunnugt. Af ritum Elfráðs er auðséð, að konungi og Óttari hefur verið ókunnugt um nafnið ísland, Snæland og Garöarshólm. Af Land- námu sést, að ísland hefur upphaflega hlotið ýmis nöfn, en nafnið ísland hefur sigrað snemma. Ef Óttar hef- ur komið til Elfráðs konungs um 880, þá er það rétt um það leyti, sem Ing- ólfur er að setjast að á íslandi, en fólksflutningar hefjast ekki til lands- ins fyrr en um 10 árum síðar. Fornar og góðar heimildir greina, að kaup- menn hafði hrakið til íslands fyrsta norrænna manna, en Óttar var mjög / raland = ísland? kunnugur í kaupstöðum. Engar sög- ur fara af því, hvaða nafn hinir ó- greindu kaupmenn völdu landinu. Ef til vill hermdu þeir þaðan þau helzt tíðindi, að þar byggju írskir menn. í íslendingabók segir Ari fróði: „Þá voru hér menn kristnir (þ. e. þegar Norðmenn komu hingað fyrst), þeir er Norðmenn kalla Papa, en þeir fóru síðan á braut, af því að þeir vildu eigi vera hér við heiðna menn, og létu eftir hækur írskar og bjöllur og bagla. Af því mátti skilja, að þeir voru menn írskir.“ Þessi þverstæðu- kennda frásögn er helzta heimildin um það, að írar hafi búið hér á landi í upphafi landnámsaldar, en Ari er fáorður og bregÖur hér vana sínum og greinir enga heimildarmenn, en vitnar í þess stað til fornminja. Grip- irnir, sem hann telur, að Papar hafi skilið eftir, eru allir tengdir kristinni trú, bagallinn er meira að segja tign- armerki kirkjuhöfðingja, biskupa og ábóta. Vera má, að í föruneyti Ing- ólfs og annarra landnámsmanna hafi verið sérfræðingar í bóka-, bjöllu- og biskupsstafaránum og þeir hafi af vísdómi sínum og þekkingu á faginu greint, hvaðan gripirnir voru, en aldrei hafa heiðingjar, sem engan bókstaf kunnu, lagt rækt við varð- veizlu slíkra gripa. írabjöllurnar hafa eflaust sómt sér vel við horn á geitum og nautum, baglarnir verið góð smalaprik og bókfellið hefur mátt nota til fata og jafnvel veggskreyt- 79
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.