Tímarit Máls og menningar - 01.05.1987, Síða 10

Tímarit Máls og menningar
af slíku þegar um íslendingasögurnar er að ræða. Eg hallast að því að þeir
höfundar sem undanfarin ár hafa skrifað sögur um Reykjavík eftirstríðsáranna
hafi viljað fylla upp í tómarúmið sem vikið var að áðan, og þá forsmán að borgin
okkar var nánast að segja skáldsögulaus meðan hún var barmafull af sögum og
ævintýralegu fólki. Mér virðist að í þessari viðleitni megi greina ákveðna
alþýðuhyggju, en töluvert ólíka þeirri sem í nýja raunsæinu var. Viðleitnin er sú
að gefa þessu margfræga „venjulega fólki" orðið án þess að stigið sé niður til
þess með áherslum á ambögulegt málfar og metnaðar gætir til að setja þetta líf í
goðsögulegt samhengi. Og það sem kannski er athyglisverðast: leitað er jafn-
vægis milli sefjunar og afhjúpunar í stíl, einkum hjá Einari Má þar sem greina
má stöðuga togstreitu milli þessara eiginda: textinn er bæði mælskur og fullur af
ljóðrænu en um leið er stemmningin oft brotin niður með furðulegum líkingum
sem rekast kannski hver á aðra svo allt verður nykrað samkvæmt viðurkenndri
fagurfræði.
Og bókmenntaumræðan. Smæð samfélagsins veldur því að hlutskipti ís-
lenskra rithöfunda er svipað og þess sem skrifar fréttablaðið á Trékyllisvík eins
og Einar Kárason gat um í síðasta hefti TMM. Þessi lánlausi ritstjóri þarf líka að
halda því úti, halda því spennandi fyrir lesendur sína sem kannski er erfiðast af
öllu. Islenskir lesendur eru óþolinmóðir, verða fljótt leiðir á höfundum sem þeir
fögnuðu innilega á síðasta ári. Það er erfiðara fyrir rithöfund hér en víðast hvar
að halda sínum sérkennum því það bætast svo fáir lesendur í hópinn. Og kappið
í bókmenntaáhugamanninum að vera á undan sjálfum bókmenntunum í að
finna nýjustu trend og vera síðan orðinn leiður á þeim loks þegar rithöfundarnir
eru með á nótunum er bókmenntunum varasamt. Höfundar gætu fyrir vikið
farið að eltast við einhverja ímyndaða strauma.
Það er óþarfi að tala um að þetta eða hitt virðist uppi þessa stundina. Það er
ekkert uppi. Það er bara verið að skrifa bækur.
136