Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Síða 128

RITDÚMAR
langar lífrænar sameindakeðjur við aðra
vísindamenn á helstu gleðisamkundu
þeirra grípur hann heldur betur í tómt.
Allt annars konar gleði ríkir í hugum og
gjörðum þeirra. Andri (söguhetjan) hef-
ur fetað hina vísindalegu krákustigu af
iðni og samviskusemi, sett markið hátt,
til þess eins að komast að því að fag-
mennirnir voru ófaglegir.
Iðulega datt mér í hug Síðasta rann-
sóknaræfingin eftir Þórarin Eldjárn þar
sem hann spaugar feimnislaust með að-
alsamkomu íslenskufræðinga. Hér er
Andri (höfundurinn) klárlega undir
sömu átt en segir eigin sögu, og notar til
þess tungumál raungreinanna:
Hann leit á klukkuna og reiknaði út að
loðinn rass mannsins sveiflaðist upp
og niður um 127 sinnum á mínútu sem
eru að meðaltali 2,11 sveiflur á sek-
úndu eða 2,11 Hertz sem er hin löggilta
eining. (bls. 21)
Höfundur skreytir mál sitt með ýmsum
krúsindúllum en þær trufla sögufram-
vindu ekki og hann veit fullvel hvert för-
inni er heitið.
Leiðindin sem Andri (söguhetjan)
upplifir á þessu balli leiða hann á fund
stærstu raunvísindauppgötvunar sinnar,
hann flettir ofan af alþjóðasvindli og
gjörbreytir við það allri raungreina-
kennslu í landinu! Ekki lítið lagt á einn
gráan mann. Og óvíst er hvort það varð
til bóta og hvort Andri (söguhetjan) reis
eða hneig undir þeirri ábyrgð.
í Grasi kveður við enn skáldlegri tón
enda segir skáldið Arnar frá sértækri
reynslu sinni úr sumarstarfinu til margra
ára. Hann snyrtir garða fólks. Hann
kemst í kynni við Gunnlöðu af því að
hún segist vilja nýta sér þjónustu hans —
í grasslætti. Hún getur sjálf ekki ræktað
eigin garð. Eftir æsilegar 3ja sólarhringa
samvistir endar hún með að pumpa upp
úr honum skáldgáfuna, og síðan með
sama hætti upp úr öllum þeim skáld-
bræðrum sem hann átti. í byrjun þessa
sumars ortu þeir félagarnir, allir 9, og
voru reifir en unnu fýrir sér með því að
slá gras og ræða það við þá sem borguðu
fyrir. I lok sumars eru þeir orðnir gras-
sláttumenn til orðs og æðis. Skáldgáfuna
skildu þeir eftir í Boðn, „eldgamla
draslinu“ hennar Gunnlaðar. I Skerja-
firðinum.
Þrátt fyrir að goðsögulega vísunin sé
augljós í þessari sögu er sagan öll samt
lúmsk og leynir á sér undir þessari beinu
vísun. Auðvitað heldur ungskáldið sig til
hlés í ástarlífmu til að geta ort, þ.e.a.s.
meðan það er enn virkt, og er þá jafnan
í ástarsorg eins og ungskáldum kvað vera
hollt. Það stenst þá líka á endum að eftir
þennan kröffuga ástarfund með Gunn-
löðu lýkur tilhugalífi Arnars við skáldið
í sér. Hann hættir að manga til við hinn
hoggna ljóðstíl sumarvinnunnar:
Ég hugsaði um lóuna í hreiðrinu sem
ég sló óvart í fyrra. Blóð. Skurn. Fiður.
Stundum langar mig til að vinna í
svörtum kufli eins og maðurinn með
Ijáinn. Með tryllingslegu glotti á vör-
unum myndi ég fara eins og logi yfir
akur. Ha ha. Eira engu strái. Brúmm.
Brúmm. Hviss. Drepa. Drepa. 1 gegn-
um eyrnahlífarnar berst þægilegur
ómur af kvalaópum og tannagnístri
eins og hróp að handan. (bls. 28)
og slær annan takt að hausti:
En þessi garður var eitthvað öðruvísi
en aðrir garðar og ekki nærri því jafn
leiðinlegt að slá hann. Við ræddum
mikið um hvað það gæti verið. Sumir
strákarnir sögðu að mosinn væri
mýkri og blautari, en ég benti þeim á
að grasið væri gulara í rótina því það
væri ofvaxið. Hinum fannst of mikið
af fíflum og njóla. (bls. 34)
í eina samtali Gunnlaðar og Arnars sem
lesanda er veittur aðgangur að spyr hún
í þátíð og hann svarar í nútíð (bls. 31-2).
Nú held ég ekki að þetta sé vísun í frá-
sagnarhefð íslendingasagnanna en
kannski tilraun til að sýna Gunnlöðu í
dulúðugri fjarlægð meðan Arnar er
1 18
TMM 1997:1