Tímarit Máls og menningar - 01.09.1998, Qupperneq 87

KOMMÚNISTAÁVARPIÐ 150 ÁRA
Evrópubúa gersamlega forklúðrað samfélag þar sem fólk stendur í biðröð-
um til að láta hrækja á sig.
En kapítalisminn þá, hvað er hanri á því herrans ári 1998? Auðvitað hefur
vél kapítalismans ekið vestrænum samfélagsvagni til mikillar velsældar, við
gætum eins og Tómas Sæmundsson hafið upp lofrollu um allt hið góða sem
hugvit mannanna hefur hrint í framkvæmd til að fremja og betra mannlífið
á einni og hálfri öld. En nú eins og þá eru tvær hliðar á peningnum.
Barnaþrælkun og örbirgð hafa færst úr augsýn þess milljarðs sem nýtur góðs
af lífskjörum lýðræðis og velmegunar. Sá milljarður sem lepur dauðann úr
skel er ekki í alfaraleið, helst að honum skjóti upp á sjónvarpsskjánum innan
um annað leikið efni. Og þeir tveir milljarðar sem berjast í bökkum velkjast
jafnan skuggamegin á jörðinni.
Kapítalisminn hefur enn betur lagt undir sig jörðina en í Kommúnista-
ávarpinu, ekki nóg með að jörðin lúti forræði hans, hún kveinkar sér undan
framferði hans. í dag sjáum við helsta breytingahvatann í þeirri utanaðkom-
andi þvingun sem forpestun gervalls lífr íkisins leiðir af sér. Að kapítalisminn
með ógn sinni við undirstöður lífsins neyði okkur til að breyta lifnaðarhátt-
um okkar.
Sá lærdómur sem enn má draga af Kommúnistaávarpinu - sem tími er
kominn til að draga af Kommúnistaávarpinu - er að skoða og skilgreina þá
efnahagsmaskínu sem við höfum í höndunum. Hvað kemur í veg fyrir að
þær dásemdir og furður sem hún er fær um að leiða fram nýtist mannkyni
öllu og okkur sjálfúm með enn fyllri hætti? Það mannkyn sem taldi rúman
milljarð á ritunartíma ávarpsins nálgast nú sex milljarða og stefnir í millj-
arða fjölgun með hverjum nýjum áratug. Samkvæmt því gæti mannkynið
náð 8 til 10 milljörðum á okkar dögum. Helftin af því mannkyni á vísan
hungurdauða og heljarhrun með sama áframhaldi. Ef við eigum að bjargast
af í ffamtíðinni hljótum við að verða að skipuleggja lifnaðarhætti okkar í
áður óþekktum mæli. Frelsa okkur sjálf undan ánauð brauðstritsins og
brauðfæða allan heiminn.
Það er önnur saga. En vonandi verður það okkar saga.
(Ávarp flutt á málþingi Sósíalistafélagsins í tilefni af 150 ára afmœli
Kommúnistaávarpsins, 14. mars sl.)
TMM 1998:3
www.mm.is
85