Tímarit Máls og menningar - 01.12.1998, Síða 66

JÚN VIÐAR JÚNSSON
Reykjavík fúlsar við mikilli tragedíu
Straumrof, næsta sviðsetning Gunnars, fékk blendnar viðtökur og mjög litla
aðsókn.36 Um jólin var röðin komin að Pilti og stúlku, leikgerð Emils
Thoroddsens á skáldsögu afa síns undir leikstjórn Indriða Waages. Ekki fékk
hinn danski gestur frí frá leikhúsinu þar íyrir, því að hann gerði bæði upp-
drætti að leiktjöldum í sýningunni og fór með eitt af hlutverkunum, Möller
kaupmann.
Elann er fljótur að afgreiða bæði verk og sýningu í bréfi til Pouls Juhl: „Það
er veikbyggt, að vísu fínt og huggulegt, en hryllilega sviðsett, hvað leik og
staðsetningar varðar, og leikurinn eftir því.“37 Ekki voru allir leikdómarar
blaðanna sama sinnis; a.m.k. fannst Kristjáni Albertssyni „leikforustan“ yf-
irleitt ágæt og Guðbrandur Jónsson sagði, að það sem „leiknum fleyttist,
flotnaðist honum á meðferð leikenda og leikstjórn“.38 „x-y“ Alþýðublaðsins
var hins vegar sammála Gunnari; fannst leikendur illa æfðir, framburður
þeirra slæmur og fæstir gera hlutverkum sínum góð skil.39 „x-y“ var dul-
nefiii Haralds Björnssonar sem var nú tekinn að dæma um starf sinna gömlu
félaga í Alþýðublaðinu.
Meðal þeirra verka, sem Gunnar tók til sýningar á Kammerspilscenen, var
The Tragedy ofNan eftir breska lárviðarskáldið John Masefield. Leikur sá
gerist í enskri sveit skömmu eftir aldamótin 1800 og fjallar um sorgleg örlög
alþýðustúlkunnar Nan. Faðir hennar lenti á sínum tíma í gálganum fyrir
sauðaþjófnað og hefur móðurbróðir hennar, Pargetter bóndi, tekið hana í
fóstur til sín. Kona Pargetters er hið versta flagð og gerir stjúpdóttur sinni allt
til miska. Þegar hún kemst að því, að ungur maður úr sveitinni, Dick Gurvil,
lítur Nan hýru auga, spillir hún á milli þeirra, enda telur hún hann hentugra
mannsefni dóttur sinni, Jenny. Er Dick, sem játar Nan ást sína í eldheitu at-
riði í öðrum þætti leiksins, snöggur að snúa við henni bakinu, þegar vonda
stjúpan hefur gagnsókn. En brátt taka málin nýja og óvænta stefnu. Það kem-
ur sem sé á daginn, að faðir Nan var í raun alsaklaus, svo að yfirvöldin hafa
ákveðið að greiða henni ríflegar miskabætur. Þá kemur annað hljóð í strokk-
inn hjá Dick, sem vill nú óður og uppvægur fá Nan fyrir konu. En töluð orð
verða ekki tekin aftur, Nan getur ekki fýrirgefið honum brigðmælgina, og í
lokaatriði leiksins rekur hún hann á hol, áður en hún gengur út til að stytta
sjálfri sér aldur.
Gunnar hafði miklar mætur á þessu leikriti og jafnaði því við verk helstu
eftirlætisskálda sinna, J.M. Synges og Jóhanns Sigurjónssonar. Það var ekki á
upphaflegri verkefnaskrá Leikfélagsins, en honum tókst að fá það tekið inn í
hana, og var leikurinn frumsýndur 7. mars 1935. Nanna, eins og leikurinn
nefndist á íslensku, er að vísu alveg gleymt verk nú, enda persónusköpun
64
www.mm.is
TMM 1998:4