Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2009, Side 87

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2009, Side 87
87 SOR JUANA SVARAR FYRIR SIG ruido) honum tengdum. Það kemur því ekki á óvart að Svarið er byggt upp eins og málsvörn fyrir rétti; Sor Juana er í raun fyrir rétti, rannsóknar- réttinum, sem hafði vökult auga með öllum sínum þegnum. Þó að Svarið sé persónulegt fylgir bygging þess klassískri mælskulistarhefð. Sor Juana fylgir forskrift Rómverjans Ciceros76 um hvernig best sé að byggja upp vörn. Það sem í fyrstu virðist vera sendibréf er í raun varnarræða þar sem Sor Juana heldur uppi vörnum fyrir rétt sinn til þekkingar og fræðastarfa. Í söngtexta sem Sor Juana samdi segir „kyn er ekki forsenda vitsmuna“77 og það er einmitt kjarni Svarsins: að verja rétt kvenna til vitsmuna og þekk- ingar. Að auki er það til merkis um yfirburðaþekkingu hennar á fjölmörg- um sviðum. Hún var enginn byltingarsinni hvað form varðar og fylgir hinni klassísku hefð, en notar hana hins vegar fimlega til að verja sig og gagnrýna þá sem að henni veittust. Ef litið er á byggingu bréfsins fylgir það mælskulistarhefðinni; það hefst á ávarpi, síðan kemur ævisöguleg frásögn, vörn, bænaskrá og niður- staða. Í fyrsta hlutanum beitir Sor Juana kunnu mælskulistarbragði, upp- gerðarhógværð, hún afsakar sig, útskýrir af hverju hún svarar fyrir sig, reynir að ná viðmælanda sínum á sitt band og undirbýr málsvörnina. Hún upphefur viðtakanda bréfsins á sinn eigin kostað samkvæmt aðferð róm- verska mælskulistarmannsins Quintilians.78 Sor Juana var vel kunnug verk um hans þar sem hún minnist á hann oftar en einu sinni í Svarinu. Næst kemur ævisöguleg frásögn þar sem Sor Juana lýsir óseðjandi og ævarandi fróðleiksþorsta sínum, hvernig hún lærði að lesa á unga aldri og þrá sinni eftir formlegri menntun. Í þessum hluta leggur Sor Juana áherslu á að þekkingarleit hennar sé gjöf Guðs sem hún hafi litla stjórn á en geti þó varla verið Guði mótdræg þar sem almætti hans hafi úthlutað henni þessari hvöt. Hún segir frá þörf sinni til að læra guðfræði og bendir á að hún sé „dóttir heilags Híerónýmusar og heilagrar Pálu, svo það væri úrkynjun ef dóttir svo lærðra foreldra væri fábjáni“.79 Þá kemur málsvörn- in og tveir síðustu hlutar Svarsins sem eru bænaskrá og niðurstaða. 76 Cicero fæddist árið 106 f.Kr. Hann skrifaði bókina De Oratore um mælskulist og var á 17. öld talinn fyrirmynd í öllum bréfaskriftum; Pamela Kirk, Sor Juana Inés de la Cruz. Religion, Art, and Feminism, bls. 96. 77 „[E]l sexo, no es escencia en lo entendido“; Sor Juana Inés de la Cruz, The Answer/ La respuesta, bls. 160. 78 Marcus Fabius Quintilianus (35–95 e.Kr.). Hann skrifaði bókina Institutio Oratoria um mælskulist. 79 Sor Juana Inés de la Cruz, The Answer/La respuesta, bls. 52. Heilagur Híerónýmus og Pála eru kaþólskir dýrlingar.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.