Skagfirðingabók - 01.01.1980, Page 16

SKAGFIRÐINGABÓK
næsta bæ, Lambanesreykjum — þar er laugarhiti — í félagi
við Snorra Pálsson, mág sinn og verzlunarstjóra í Siglufirði.
Sú garðrækt fór fljótlega út um þúfur og datt niður, og mun
það mest hafa verið vegna illæris, sem þá var háskalegt á
Norðurlandi á árunum 1880—1890. Einnig lét hann plægja
þó nokkuð stóran blett syðst í Hraunatúninu til rófnaræktar,
en það fór á sömu leið. Otíðin á Norðurlandi mun hafa orð-
ið þess valdandi, að þessi garður lagðist niður líka. Greru
þeir fljótt upp og urðu að grassléttum.
Einar bjó með „gamla laginu“, eins og svo er kallað, og
var eigi von til annars, þar sem hann hafði alizt upp við slíkt
búskaparlag frá barnæsku. En þrátt fyrir það, gjörði hann ýms-
ar tilraunir á búnaðarsviðinu, sem annaðhvort voru alveg nýj-
ar eða þá nýlega byrjaðar. Má þar til nefna súrheysgerð. Sum-
arið 1886 gjörði hann tilraun með þessa heyverkun, og heppn-
aðist sæmilega. Hélt hann þessum tilraunum áfram í nokkur
ár, bæði með gryfjuhey og stakkahey, en þó varð ekkert veru-
legt úr framkvæmdum í þessu efni, og féll það svo niður, enda
ruddi súrheysverkun sér ekki alfarið til rúms, fyrr en eftir
síðusm aldamót, og vantar þó mikið á ennþá, að heyverkun
þessi sé rækt eins og skyldi.
I sambandi við þetta má hér geta „helgrímunnar“. Einar var
mikill dýravinur og vildi, að öllum skepnum liði vel, og þar af
leiddi það, að hann vildi að allar skepnur væri deyddar með því
móti, að þær liði sem minnstar kvalir. Til þess að það mætti
takast, smíðaði hann svonefnda helgrímu. Hún var úr leðri
og var spennt yfir augu og andlit sauðkindarinnar. I miðju þess-
arar leðurgrímu var hólkur úr járni, festur í leðrið, og í gegnum
hann gekk járnstandur, flamr í báða enda. Stóð hann nokkuð út
úr hólknum, en var liðugur í honum. Þegar deyða átti kindina,
var slegið með hamri á enda járnteinsins; braut hann þá ennis-
bein kindarinnar og hún rotaðist. Var þetta verkfæri síðan smíðað
og notað um allt land um marga áratugi og var til skamms
tíma notað á ýmsum sláturhúsum víðs vegar á landinu.
14