Tímarit Máls og menningar - 01.12.2013, Síða 20
A u ð u r Ava Ó l a f s d ó t t i r
20 TMM 2013 · 4
skrifa, (langar mann þá ekki frekar bara að horfa á sólina koma upp?) eða að
útsýni yfir blómlega velli þar sem hetjur riðu um héruð kveiki endilega frjóa
hugsun. Heyrum hvað Perla D. Sigríðardóttir, lágvaxinn kvenrithöfundur,
hefur að segja um það hvernig hún varð rithöfundur og um helsta aflvaka
sköpunarinnar, nefnilega leiðann. Hún er stödd í þvottahúsinu ásamt
nágrannakonu sinni á efri hæðinni:
– Annað slagið sagði ég móður minni að mér leiddist að bíða eftir að einhver hringdi
bjöllunni og spyrði hvort ég vildi koma út að leika. Hún hélt því fram að lífið gengi
út á það að bíða og leiði væri vanmetinn í nútímasamfélagi. Í tómi leiðans byggju
ómældir möguleikar og þar yrðu til merkileg sköpunarverk. Helstu afrek manns-
andans hefðu einmitt sprottið af leiða eða heldurðu kannski að Brahms hafi aldrei
leiðst? Ef ég hefði sagt henni að ég þjáðist hefði hún svarað á móti að þjáning í bland
við þrá væri einmitt grunntilfinning sköpunar. Og hún hefði eins getað bætt við;
heimurinn man þjáningu í hálfan dag, skáld gefur henni merkingu og varanleika.
Því kvalinn maður leitar að fegurð.
Perla stendur upp og sækir tvö glös og mjólkurfernu og hellir í glösin.
– Eftir að hafa lesið ævisögur listamanna sem hluta af sálfræðináminu, þá hef ég
komist að því að mörg skáld eiga það sameiginlegt að hafa leiðst óhemjumikið sem
börn. Móðir mín, ómenntuð alþýðukona sem vann í skólamötuneyti á Dagsbrúnar-
taxta, hafði því rétt fyrir sér í því eins og mörgu öðru. Málið var að mig langaði miklu
frekar að vera með krökkunum úti í fótbolta heldur en í liði með Brahms. Mig langaði
svo til að dvergar yrðu hafðir með.
(Undantekningin- de arte poetica. Bls. 149)
Fyrir utan áhuga á fagurfræði eldhúsa og svefnherbergja kannast margir
við áhuga kvenna á skóm, samanber Sex and the City. Í mörgum löndum
heims, t.d. í Afríku, eru skór tákn ríkidæmis og eftirsótt takmark að eignast
skó í lífinu. Það er einnig athyglisvert í samhengi við skó að þegar hallir
fallinna einræðisherra eru opnaðar kemur í ljós að þeir hafa átt ekki færri
en 60 þúsund skópör. Þó eru þeir bara með tvo fætur eins og við hin, og
þá er að sjálfsögðu ekki átt við þá sem missa fætur þegar þeir stíga á jarð-
sprengjur; tveir á hverri klukkustund. Fótaleysi hefur raunar verið við-
loðandi stef í bókum mínum allt frá fyrstu skáldsögunni Upphækkuð jörð,
sem fjallar um fótalausa unglingsstúlku, til Undantekningarinnar, de arte
poetica, þar sem söguhetjan, María, er hjálparstarfsmaður sem sér um að
útvega fórnarlömbum jarðsprengna gervifætur. Hún útskýrir markaðslög-
mál heimsins fyrir skáldinu:
Fyrirtæki sem ætlar sér að koma vöru sinni á markað gefur kynningareintök af
vörunni, (…) Um leið og gerðir eru stórir vopnasölusamningar við tiltekin lönd, þá
vitum við hvar næstu stríð verða háð. (Undantekningin –de arte poetica. Bls 117.)
Í ljóðabókinni Sálmurinn um glimmer er ljóðmælandi einfætt kona sem á
í ástríðusambandi við blindan leiðsögumann og í Afleggjaranum kemur
söguhetjan, 22 ára faðir, að umferðarslysi á regnvotum vegi: