Tímarit Máls og menningar - 01.12.2017, Page 74

A ða l s t e i n n E y þ ó r s s o n o g B e r g l j ó t S o f f í a K r i s t j á n s d ó t t i r
74 TMM 2017 · 4
Þetta styður þá hugmynd að hann sé á biðilsbuxunum en hafi ekki erindi
sem erfiði. Í lokaerindinu gengur hann enn lengra og breytir viðlaginu eins
og hér má sjá:
Ljóða kveðin reflarós
ræðan eyðast skyldi.
Sprunda greind að héti hrós
helst mér skilst ég vildi.
Fjalars skála frosinn ós
fæstir listugt róma
ég sá það sóma.
Réði hlýða ristill ljós
rétt ei neitt hann mundi sná
sóma föt né silkin blá
þó aldregi dyggðug drós
dill[u]m heillum þínum
einhvör ann mínum.
Fingraspöngin fögur sjós
frómleg dæmin grundi
fá við mínum fundi.
Keyrir fjara Kvasirs sjós
Klóðólfs skeið í mola smá.
Hér verður viðlagið ekki greint frá meginmáli nema menn bregði á það ráð
að grípa til leiðréttinga. Skáldinu finnst „það“ sóma að menn lofi ekki and-
leysi („Fjalars skála frosinn ós“) í skáldskap. Hann nefnir að jafnvel þó konan
(„ristill ljós“) sem hann hefur augastað á hafi hlustað á ljóð hans, fái hún
hvorki „sóma föt né silkin blá“ til að gjörnýta eða slíta („sná“); bendir á að
einhver láti sér annt um hans eigin heill („einhvör ann mínum“) þó að hann
sjálfur fái ekki tækifæri til að leggja sitt til hennar heilla („þó aldregi dyggðug
drós /dill[u]m heillum þínum“). Loks biður hann hana („Fingraspöngin fögur
sjós“) að íhuga („grundi“) dæmin af hinum frómu konum sem hann hefur
tekið, þó að hún sé fálát við hann sjálfan („fá við mínum fundi“).10
En ekki má gleymast að tvískinnungur er oft í afstöðu ljóðmælanda til
yrkisefnis síns. Þegar hann er búinn að lofa sínar 25 konur, sem ýmist eru
friðsamar (t.d. Rut og Naemi) eða afhausa menn (Tomiris); ástunda fjölda-
morð (Ester) eða eiga þátt í því að borgin sem þær búa í er brennd til grunna
og borgarbúar allir drepnir (Rahab), segir hann:
Nafngreint hef ég nú um sinn
nokkra þjóða dæmi
flestra viður frómleikinn
framar en lasta næmi.
Átti hrósa óður minn
æru og dyggðablóma
ég sá þann sóma.11