Úrval - 01.02.1947, Síða 4

2
tJRVAL
una er hættuleg. Hún birtist
hvað eftir annað í allskonar dul-
argerfum og henni skýtur sífellt
upp í sögu hagfræðinnar. Nú á
dögum er henni jafnvel haldið
fram af meiri óskammfeilni en
nokkru sinni fyrr, og iðjuhöld-
ar, verklýðsleiðtogar, blaða-
menn og hagfræðingar eru stöð-
ugt að berja hana inn í höfuðið
á fólki.
Orsök þess, að það er svo
erfitt að ráða niðurlögum þess-
arar kenningar er sú, að fólk
hefir tilhneigingu til að líta að-
eins á augnabliksáhrif einhverr-
ar hagfræðistefnu eða áhrifa
hennar á einhverja einstaka
þjóðfélagsstétt, en láist að at-
huga framtíðaráhrif hennar á
þjóðfélagið í heild. Níu tíundu
hlutar þeirra hagfræðilegu
villukenningu, sem á vorum
dögum valda svo hræðilegu
tjóni um víða veröld, stafa af
því, að menn gera sér ekki ljósa
þá staðreynd, að þótt einhver
hagfræðistefna hafi varanleg
áhrif til bóta fyrir allt þjóðfé-
lagið, þá er alltaf til önnur hag-
frœðistefna, sem ívilnar einni
þjóðfélagsstétt — auðvitað á
kostnað annara stétta.
Hugleiðið bara hina vaxandi
tröllatrú á það, að ríkið eigi að
ausa út fé á báðar hendur.
Þessu er alls staðar haldið fram,
eins og hér sé um eitthvert
undralyf að ræða, sem dugi
gegn öllum hagfræðilegum
meinum. Er atvinnuleysi ? Já,
þá er augljóst mál, að það staf-
ar af „ónógum kaupmætti,“ og
ríkið þarf aðeins að ausa út
nægilega miklu fé, til þess að
„jöfnuður“ náist.
En sannleikurinn er sá, að
að frátöldum þeim gjöfum, sem
náttúran hefir veitt okkur, verð-
ur að borga fyrir alla hluti á
einn eða annan hátt. Heimur-
inn er yfirfullur af svonefndum
hagfræðingum, sem eru sífellt
að koma fram með áætlanir
um, hvernig hægt sé að öðlast
gæðin ókeypis. Þeir segja okk-
ur, að ríkið geti auðveldlega
haldið áfram að ausa út fé, án
þess að það þurfi að leggja á
okkur skatta af þeirri ástæðu;
og það geti tekið lán á lán of-
an, án þess að þau þurfi nokk-
urn tíma að greiðast. Því að
„við skuldum okkur sjálfum
peningana."
Ríkisgjalaþrot eða skyndileg
verðbólga hefir fram að þessu
jafnan skotið loku fyrir slíkar
draumsýnir. Hver einasti eyr-
ir, sem ríkið greiðir, verður að