Úrval - 01.02.1947, Page 36

34
tJRVAL
hans varð til þess, að skapa
ósamræmi í störfum hans.
Um þessar mundir átti hann
konu og þremur börnum fyrir
að sjá. Hann hafði gifzt dóttur
heldri bónda og stundaði lög-
fræðistörf. En hann var samt
sem áður reiðubúinn til að taka
að sér mál fyrir verkamenn, sem
ekki gátu keypt lögfræðilega
hjálp sökum fátæktar, og kin-
okaði sér heldur ekki við að
halda uppi vöm fyrir ítalskan
vinstrimann, sem hafði skotið
að — en ekki hitt — Umberto
Italíuprins, þegar hann kom til
Briissel til þess að opinbera trú-
lofun sína með Marie-Jose, belg-
ískri prinsessu.
Hann varð að sætta sig við
þingræðislega fyrirkornulagið,
og bauð sig því fram fyrir
verkamannaflokkinn í Briissel
1932 og náði kosningu, en um
sömu mundir hélt hann áfram
að kanna möguleikana á að
koma á félagslegu lýðræði með
byltingaaðferðum. Hann fór
til Rússlands og sagði þá ferða-
sögu í víðlestnasta dagblaði í
Briissel. Hann varð hrifinn af
hinum þjóðfélagslegu breyting-
um í Ráðstjórnarríkjunum, en
snerist öndverður gegn flokks-
einræðinu, sem hann gat ekki
samrýmt bjargfastri trú sinni
á mannúðlega lifsstefnu.
I lok ársins 1934 þóttist Spaak
hafa komist að raun um, að
Belgía, sem önnur Iönd Vestur-
Evrópu, væri alls kostar órrndir-
búin hvers konar byltingu. Ao
hans hyggju varókleiftaðyngja
upp lýðræði Vestur-Evrópu með
byltingu. Þess var alls ekki að
vænta, að belgiski verkamanna-
flokkurinn mundi gerast bylt-
ingaflokktir, fremur en verka-
mannaflokkurinn á Englandi.
En ef engar aðstæður voru fyr-
ir félagslega byltingu í Belgíu.,
hvers vegna hafði þá belg-
íski verkamannaflokkurinn eytt
orku sinni í árangurslausa
stjórnarandstöðu síðan 1926 ?
Auðsætt var, að hægara var um
vik að vemda hugsjónakerfí
stefnunnar með því að vera í
andstöðu við stjórnina og eiga
ekki sæti í henni. En Spaak var
ekki kreddufastur maður. Hann
var athafnamaður, og því fannst
honum miklum mun mikilvæg-
ara að taka á sig félagslega og
stjórnmálalega ábyrgð, heldur
en að halda í steinrunnið póli-
tískt hugsjónakerfi. Og ef ó-
kleift reyndist að láta að sér
kveða á stjórnmálasviðinu með
byltingaaðferðum, var sýnt að