Saga - 2021, Qupperneq 171

Samhengi hlutanna
En hvers vegna er ég að fjalla um þróun þessarar tegundar sagn -
fræði í dag? Eins og áður var nefnt þá er ástæðan grein sem birtist í
nýlegu hefti Sögu eftir Hafdísi Erlu Hafsteinsdóttur.47 Hafdís Erla
skrifaði greinina af því tilefni að liðin væru 20 ár síðan grein
Margrétar Guð mundsdóttur birtist í aldamótahefti Sögu 2000.48 Þessi
útgangspunkt ur er óvenjulegur þar sem grein Margrétar var í mín -
um huga svanasöngur kvennasögunnar á sínum tíma. „Skrif Mar -
grétar voru mikilvægt framlag til kvennasögu sem var um það bil
að festa sig í sessi á Íslandi,“ segir Hafdís Erla og bætir við: „og í til-
efni 20 ára afmælis þeirra verður þráðurinn nú tekinn upp og annað
landnám tekið til skoðunar en það er landnám kynjasögunnar.“49
Minna má á að þarna hafði Agnes Arnórsdóttir blásið í herlúðra
hvella og gjalla tæpum tíu árum fyrr og boðað nýja tíma í þessum
fræðum. Valið á Margréti Guðmundsdóttur til að fjalla um þessar
fræðitilraunir fyrir Sögu 2000 var náttúrlega yfirlýsing frá sögustofn-
uninni um að kvennasagan væri enn í fullu gildi og ekkert fengi
henni haggað. Sú yfirlýsing hafði í raun komið fram í umræðunni á
Gammabrekku vorið 1998 eins og rakið var hér að framan.
Í kjölfar Sögu 2000 fylgdi mikil umræða um aðferðir og hug -
mynda fræði í sagnfræði sem Hafdís Erla tæpir á en án þess að draga
upp skýra mynd af þeirri gerjun sem þá átti sér stað. Sá hluti greinar
henn ar sem fjallar um upphaf kynjasögunnar er tilviljanakenndur
fyrir grein sem er kynnt sem historiografísk nálgun á sögu þessa
mikil væga fyrirbæris. Segja má að það sé stór eyða í umfjöllun
hennar frá útgáfu Sögu 2000 til ársins 2014 þegar Ragnheiður
Kristjáns dóttir skrifar mikilvæga grein um kvenna- og kynjafræði
og stjórnmálasöguna og birtir í Sögu. Erla Hulda Halldórsdóttir ritar
árið eftir aðra yfir gripsmikla grein sem birtist í frönsku tímariti sem
var tileinkað íslenskri sagnfræði.50 Á þessu tímabili stiklar Hafdís
Erla á stóru án góðs samhengis eða greiningar á þróun fyrirbærisins.
kynjasaga: eru konur þar einar á blaði? 169
47 Hafdís Erla Hafsteinsdóttir, „Landnám kynjasögunnar á Íslandi.“
48 Margrét Guðmundsdóttir, „Landnám kvennasögunnar á Íslandi.“
49 Hafdís Erla Hafsteinsdóttir, „Landnám kynjasögunnar á Íslandi,“ 35.
50 Ragnheiður Kristjánsdóttir, „Nýr söguþráður: Hugleiðingar um endurritun
íslenskrar stjórnmálasögu,“ Saga 52, nr. 2 (2014): 7–32; Erla Hulda Halldórs -
dóttir, „Gendering Icelandic Historiography,“ Revue d’histoire nordique 20
(2015): 183–208.