Úrval - 01.11.1968, Page 54

52
sem getur bjargað okkur. Hvar er
hann?“
„En hann er bara celloleikari“,
sagði annar, „hann kann ekki að
stjórna hljómsveit. Auk þess er
hann ekki viðstaddur — það komu
skilaboð frá honum um að hann
væri veikur“.
Það varð þó úr að nokkrir menn
úr hlj ómsveitinni læddust út um
hliðardyr og hröðuðu sér til hótels-
ins, þar sem Toscanini bjó. í fyrstu
vildi hann ekki hleypa þeim inn, en
þeir sögðu honum þá frá öllum
málavöxtum og grátbáðu hann um
að koma, því að öðrum kosti mundu
áhorfendur ráðast á hljómsveitar-
mennina.
Þeir höfðu gilda ástæðu til að
vera óttaslegnir. Hljómsveitin hafði
sem sé neitað að leika undir stjórn
frægasta hljómsveitarstjóra Brasi-
íu, Leopoldo Miguez, af því að hún
taldi hann ekki nógu færan, og á
æfingum hafði hljómsveitin verið
mjög ósamvinnuþýð og gert margar
skyssur af ásettu ráði. Miguez fór í
fússi og skrifaði grein um málið í
blað einn daginn eftir, þar sem
hann hélt því fram, að ítalarnir
hefðu verið honum svona óvinveitt-
ir af því að hann var Brasilíumað-
ur. Af þessu stöfuðu öll ólætin.
Toscanini var tregur til að verða
við beiðni þeirra. Hann sagði að
þeir hlytu að vera brjálaðir. Var
hann ekki líka ítali? Og hvernig
gat hann, nítján ára gamall cello-
leikari, stjórnað þessu mikla verki?
Það var blátt áfram hlægileg fjar-
stæða .... Þeir urðu bókstaflega að
draga hann til óperuhússins og stilla
ÚRVAL
honum upp fyrir framan hljóm-
sveitina.
Áhorfendurnir voru annaðhvort
orðnir þreyttir á uppþotinu eða þeir
urðu steinhissa að sjá þennan ung-
ling sem hljómsveitarstjóra — svo
mikið er víst, að þeir þögnuðu.
Toscanini notaði tækifærið og gaf
hljómsveitinni merki um að hefja
leikinn.
í fyrstu leit hann ekki á nóturn-
ar fyrir framan sig, en stjórnaði
algerlega eftir minni.
En hann hafði ekki stjórnað lengi,
þegar hann varð gagntekinn af við-
fangsefninu og söngvarar og hljóm-
sveit voru fullkomlega á valdi hans.
Þegar leið á leikinn, gleymdu
óperugestirnir gremju sinni og urðu
æ hrifnari, unz þeir að lokum risu
á fætur og klöppuðu ákaft fyrir
hljómsveitinni og hinum unga
stjórnanda hennar.
Toscanini lagði frá sér tónsprot-
ann, hneigði sig fyrir áhorfendum
og hvarf bak við sviðið. Félagar
hans fóru að leita að honum og
báðu hann um að koma aftur fram,
til þess að þakka viðtökurnar, en
hann hristi bara höfuðið. „Þetta fór
ekki vel,“ sagði hann dapurlega,
„ég gerði tvær vitleysur".
Þó að hann væri ekki nema nítj-
án ára, var fullkominn flutningur
orðinn ófrávíkj anleg krafa hans.
Arturo Toscanini, frægasti hljóm-
sveitarstjóri sem uppi hefur verið,
fæddist í borginni Parma á Ítalíu
25. marz árið 1867. Faðir hans,
Claudio, var klæðskeri að iðn, en
sló slöku við vinnuna, því að hann
vildi miklu heldur sitja á kaffihús-
um allan daginn og ræða um stjórn-