Úrval - 01.11.1968, Síða 55

ARTURO TOSCANINI
53
mál og bardaga við vini sína. Kona
hans, Paola, sem var saumakona,
var aðalfyrirvinna heimilins, og
Toscanini minntist þess síðar að
hann hafði aldrei bragðað kjöt með-
an hann var barn. Helzta fæðan
var brauð, ostur og súpa, enda voru
börnin oft svöng. Eitt sinn, þegar
Toscanini hafði verið boðið til
frænku sinnar og hafði borðað þar
yfir sig, varð móðir hans fokvond,
því að hún vildi ekki að skyld-
fólkið kæmist að því að börnin
hennar væru svöng af því að faðir
þeirra nennti ekki að vinna.
Hvorki Claudio né Paolo voru
músikölsk, og það var því ein-
skær tilviljun að söngkennari í ná-
grenninu, frú Vernoni, veitti því
athygli, að hinn átta ára gamli Tos-
canini gat leikið á píanóið hennar
lagstúf, sem hann hafði heyrt einu
sinni áður. Hún taldi foreldra hans
á að koma honum á Tónlistarskól-
ann í Parma næsta ár, enda þótt
þau hefðu varla efni á því. Þetta
tókst, og drengurinn stóð sig svo
vel. að honum var veittur styrkur
til að ljúka náminu.
í Tónlistarskólanum voru allir
nemendurnir í einkennisbúningum,
bjuggu í litlum og þröngum her-
bergjum og lutu mjög ströngum
aga. Samt var Toscanini ánægður
með hlutskipti sitt. Hann hafði ekki
áhuga á neinu nema músik. Skólinn
átti mikið safn tónbókmennta og
hann eyddi öllum frístundum sín-
um til að kynna sér það. Auk aðal-
námsgreinarinnar, sem var cello-
leikur, lærði hann að leika á píano
og stjórna hljómsveit, og fékk hann
skólafélaga sína til að mynda hljóm-
sveit svo að hann gæti æft sig.
Skólayfirvöldin voru í fyrstu mót-
fallin því að Toscanini fengist við
svo mörg viðfangsefni, en hann var
svo góður nemandi, að þau létu að
óskum hans, og hann fékk meira
að segja að leika stundum með
óperuhlj ómsveit borgarinnar. Þar
fékk hann tækifæri til að leika í
Lohengrin eftir Wagner, en um
þann atburð sagði hann mörgum
árum seinna, að þá hefði honum
fyrst opinberazt óviðjafnanleg
snilligáfa Wagners. Aðdáun hans á
hinu þýzka tónskáldi dvínaði aldrei
upp frá því.
Hann varð líka fyrir öðrum af-
drifaríkum áhrifum í Parma. Eins
og í mörgum öðrum ítölskum borg-
um, hafði fólkið ákaflega mikinn
áhuga á óperum, og óperugestirnir
voru ekki vanir að dylja tilfinn-
ingar sínar, ef þeim þótti eitthvað
ábótavant við flutning verksins.
Slæmur söngvari átti jafnvel á
hættu að verða fyrir barsmíð, en
snjall söngmaður var á hinn bóginn
hafinn upp til skýjanna fyrir afrek
sitt. Þar sem Toscanini ólst upp í
slíku andrúmslofti og þekkti ekki
aðra aðferð til að leiðrétta mistök
hljómsveitarmanna, er það ef til
vill engin furða þótt hann hafi
stundum misst stjórn á skapi sínu
ef hann var ekki ánægður með
frammistöðu manna sinna. Þegar
hann æsti sig upp og bölvaði öllu
í sand og ösku — eins og oft kom
fyrir — kom hann fram sem sann-
ur Parmabúi.
Hann lauk náminu í Tónlistar-
skólanum átján ára gamall og fékk
ágætiseinkunn í öllum námsgrein-