Úrval - 01.11.1968, Side 58

56
TJRVAL
inn hefði verið lagður af velli.
Næstu tíu árin var hann á sí-
felldum ferðalögum, þar til hann
settist að í New York árið 1938. En
ítalska þjóðin gleymdi honum ekki.
Daginn eftir að Mussolini lét af
völdum 1943, voru hengdir upp
tveir stórir borðar á framhlið La
Scala og var á þá letrað: „Lengi
lifi Toscanini“ og „Komdu heim,
Toscanini“.
Og hann hélt heim. Óperuhúsið,
sem skemmzt hafði í loftárásum,
var endurbyggt, og vígsluhljóm-
leikarnir voru haldnir 11. maí 1946.
Toscanini stjórnaði hljómsveitinni,
sem lék eingöngu ítölsk lög, og voru
fagnaðarlæti áheyrenda gífurleg.
Eftir hljómleikana var haldin mik-
il veizla fyrir heldra fólkið í Míl-
ano. En Toscanini kom ekki til
veizlunnar, honum hafði mislíkað
eitthvað á hljómleikunum. Hann
hélt til gistihúss síns og fór í rúmið.
Hann var nú kominn um áttrætt
og vissi, að dauðinn var ekki langt
undan, en hann langaði að arfleiða
heiminn að afrekum sínum á mús-
iksviðinu. Hann fór því til Ameríku
til þess að láta taka þar upp á
hljómplötur þau verk, sem hann
áleit þess virði. Meðan á þessu stóð,
varð hann í fyrsta skipti á ævinni
að hlýða skipunum annarra, því að
það voru sérfærðingar hljómplötu-
félaganna, sem réðu því, hvernig
verkinu skyldi hagað. Og Toscanini
var svo hlýðinn og mildur, að það
var erfitt að trúa því, að þetta væri
meistarinn, sem var frægur um all-
an heim fyrir skapofsa.
Hann hélt kveðjuhljómleika sína
árið 1954, en vann síðan að hljóm-
plötuupptökum þar til hann lézt,
árið 1957. Þessar hljómplötur eru
arfur hans til komandi kynslóða,
lifandi eftirmynd af snilligáfu
meistarans.
Toscanini varð níutíu ára gamall.
Margir hafa þegar skrifað ævisögu
hans og margir eiga sjálfsagt eftir
að gera það. Samt gerðust fáir stór-
atburðir í lífi hans, hann varð
hvorki fyrir miklum sorgum né
vakti mikil hneyksli. Hann giftist
bakaradóttur frá Milano og lifði ró-
legu hjúskaparlífi. Það, sem gerir
líf hans sérstætt er, að hann helgaði
músikinni alla krafta sína, reyndi
að túlka verk tónskáldanna ná-
kvæmlega eins og þau vildu að þau
væru túlkuð, reyndi að framleiða
tóna, sem tónskáldið hafði heyrt í
huga sínum.
Þegar vinur Toscaninis var að
hrósa honum eitt sinn, svaraði hann:
„Nei, ég er ekki snillingur. Eg leik
verk eftir aðra menn. Ég hef ekki
skapað neitt, ég er bara hljóðfæra-
leikari“.

Ég hef aldrei verið auðugri en þegar ég fann eitt sinn 5 dollara seðil
ungur að árum. Það er i eina skiptið á ævinni, sem ég hef haft nóga
peninga til þess að kaupa meira en mig langaði í. Ég býst við, að
maður geti ekki orðið ríkari en það.
Wálling Keith.