Úrval - 01.11.1968, Side 72

70
ÚRVAL
gamall fræSimaður, var herforingi
í sjálfstæðisstríði ísraels árið 1948
og síðan yfirhershöfðingi ísraels ár-
ið 1952. Eftir að hann tók aftur að
lifa borgaralegu lífi, fékk hann
áhuga á Masada.
Hann lét hrífast af hinni skil-
merkilegu frásögn Josephusar, kleif
hinn hrjúfa klett í ísraelsku auðn-
inni og hóf fornleifarannsóknir sín-
ar. Brátt sannfærðist hann um það,
að í fjallinu væru sjaldgæfir fjár-
sjóðir, er myndu staðfesta sögu
Josephusar. í huga sínum tók hann
að skipuleggja leiðangur til að
grafa upp rústirnar.
Árið 1963 sá Yadin draum sinn
rætast eftir margra ára erfiða
vinnu. Hann var foringi leiðangurs,
sem hebreski háskólinn, ísraelska
fornminjafélagið, ísraelska rann-
sóknafélagið, einkaaðilar og hópar,
svo og Lundúnablaðið Observer,
gerðu út. Sem slíkur hóf hann nú
mjög erfiða vinnu, sem stóð í ell-
efu mánuði. Fyrir honum lá að af-
hjúpa 97% af byggingum Masada,
rannsaka nákvæmlega 50.000 kúb-
ikmetra af mold og leysa af hendi
það, sem venjulega hefði tekið 12
ára fornleifarannsóknir. Að lokum
yrði helgisagan um Masada og hinn
hugrakka hóp, sem heldur vildi
dauðann en þrælkunarvinnu, verða
lýðum ljós.
Verkfræðingasveitir ísraelshers
aðstoðuðu Yadin við að sigrast á
klettinum. fsraelski flugherinn ljós-
myndaði og kortlagði hvern þum-
lung virkisins.
Verkfræðingarnir sprengdu veg í
gegnum eyðimörk Júdeu, lögðu
vatnsleiðslur, og reistu búðir ná-
lægt þeim stað þar sem rómverski
hershöfðinginn Silva hafði reist sín-
ar herbúðir fyrir hér um bil 1900
árum. Verkamenn hangandi í kað-
alrólum meitluðu tvo uppgöngu-
stiga í klettavegginn og settu upp
dráttarvagna til þess að draga
þyngstu byrðarnar upp á tind Ma-
sada.
Yadin vantaði ennþá vinnukraft
og auglýsti því í Observer og ísra-
elsku dagblöðunum eftir sjálfboða-
liðum. Hann lagði áherzlu á, að
þarna væru miklir hitar, aðbúnað-
ur slæmur, og að allir sjálfboðalið-
arnir yrðu að greiða sjálfir far-
gjöldin til og frá Masada. Hann
varð því mjög undrandi er þúsund-
ir svarbréfa bárust frá ungum sem
öldnum, ríkum sem fátækum, Gyð-
ingum og öðrum alls staðar að úr
heiminum.
Allt í allt voru sjálfboðaliðarnir
5000 frá 28 löndum, þar á meðal
600 Bretar. Yadin skipulagði verk-
ið í tveggja vikna vöktum. Vinnan
átti að standa frá október 1963 fram
í maí 1964 og aftur frá nóvember
1964 fram í apríl 1965.
Dagurinn hófst með því, að menn
voru vaktir kl. 4.45 og klukkutíma
síðar voru sjálfboðaliðarnir farnir
að klifra upp kletttinn til að hefja
erfiðisvinnu sína við að velta þungu
grjóti og grafa. Skyndilegir eyði-
merkurstormar töfðu vinnuna, rifu
tjöldin í tætlur og æddu yfir búð-
irnar. Það kom fyrir, að varpa varð
matarbirgðum úr þyrlum niður til
fólksins. Erfiðasta vandamálið var
líklega hin miklu veðrabrigði eyði-
merkurloftslagsins. „Okkur var
brennandi heitt á daginn og ískalt