Úrval - 01.11.1968, Síða 76

74
TJRVAL
ur var með þrautum eftir uppskurð.
Barnshafandi kona hafði fengið
blæðingar. Þannig mátti lengi telja.
Hundrað og fimmtíu læknar
starfa við neyðarhjálpina, og skipta
með sér vöktum. Sjötíu af hundraði
eru sjúkrahúslæknar, en það er
skilyrði, að þeir hafi starfað þann-
ig í þrjú ár, áður en þeir fara í
þetta.
Lækninum er borgar fyrir hverja
einstaka vitjun, oftast sextíu sænsk-
ar krónur fyrir hverja, og af því
borgar sjúkrasamlag þrjá fjórðu.
Hinu er sjúklingnum gerður reikn-
ingur fyrir, og er tilgangurinn sá
að halda aftur af mönnum um
óþarfa kvabb, sem gæti orðið lækn-
inum mikill erfiðisauki, ekki hvað
sízt í stórborgum, þar sem menn
hafa lítið aðhald af almennings-
áliti.
I Kaupmannahöfn var ég einnig
heila nótt með lækni í ferðum, og
þá fékk ég líka reynslu af því
hvernig „nauðsyn" sumra hjálpar-
beiðna er varið í samanburði við
aðrar. Um kvöldið höfðum við feng-
ið hvert kallið eftir annað, en um
tíuleytið þagnaði hátalarinn og
komu nú engin kölþ Læknirinn
varpaði öndinni léttara, hallaði sér
aftur á bak og mælti: „Þessa stund
nota ég venjulega til þess að fá
mér dálítinn blund“.
Ég leit á hann spyrjandi, en hann
hló við.
„Nú er að byrja sú sjónvarpsút-
sending sem fæstir vilja vera án í
allri Danmörku, og hún stendur til
ellefu“, sagði hann.
„Við þurfum ekki annað en að
líta á sjónvarpsdagskrána til þess
að vita hvenær hinar svokölluðu
neyðarbeiðnir hætta að berast, því
að engum dettur í hug að fara að
biðja um lækni, meðan á skemmti-
legum sjónvarpsþætti stendur. Öðru
máli er að gegna um raunveruleg
neyðarköll. Ef kall kemur á milli
tíu og ellefu, þá má reiða sig á að
það er af fullri nauðsyn.“
En það kom engin beiðni þennan
tíma. Það fór eins og læknirinn
hafði sagt, — nokkrum mínútum
yfir ellefu var símaþögninni lokið.
Mér varð það nú ljóst að Dr. Back-
er, yfirmaður neyðarhjálparinnar,
hefði haft rétt að mæla um það, að
helmingur neyðarbeiðnanna, í
Kaupmannahöfn jafnt sem annars-
staðar, kæmu alls ekki af brýnni
nauðsyn. Reyndar er neyðarhjálpin
í Kaupmannahöfn engan veginn
miðuð við það eitt að veita hjálp í
bráðum háska. Hún á líka að létta
á hinum vinnulúnu læknum utan
vinnutíma þeirra, og það þykir ekki
nema rétt og eðlilegt að sjúklingar
snúi sér þangað með eitt og annað
sem á bjátar.
Síðan 1966 hafa þeir í Kaup-
mannahöfn komið á skipulagi neyð-
arhjálpar eftir sænskri fyrirmynd,
og hafa bifreiðir með sendi- og mót-
tökusíma í ferðum um hvern borg-
arhluta. En þó að starfstíminn hjá
neyðarhjálpinni sé í Kaupmanna-
höfn aðeins frá klukkan fjögur síð-
degis til klukkan sjö að morgni, er
álagið býsna mikið. 350 læknar
starfa á vegum hennar, og síðast-
liðið ár höfðu þeir yfir 118 þúsund
vitjanir, en það er helmingi meira
en í Stokkhólmi sama ár.
Það er eins í Kaupmannahöfn og