Úrval - 01.07.1972, Síða 121

KINADAGBOK MICHENERS
119
völlinn aö stefnu' Kína.” Hann sagði
þetta svo umsvifalaust og aö þvi er
virtist óyfirvegaö, að maður neyddist
til þess aö draga þá ályktun, að hann
heföi veriö að kynna sér málefni þetta
alveg nýlega. 1 meginreglum þessum
var lögð áherzla á „viðurkenningu á
öllum þeim landssvæðum, sem teljast
skyldu til hvers rikis.” Og hvað
meginreglu þá snerti, iögðu Kinverjar
þann skilning i hana, að eyjan Taiwan
(Formosa) tilheyrði þvi Alþýðu-
lýbveldinu Klna. Hafi áður veriö
einhver von tii þess, að Kinverjar létu
dálitið undan siga I þvi máíi, vissi ég
aftur á móti núna, að slikar vonir voru
dauöadæmdar.
Veiziumaturinn var stórfengíegur,
samtals tiu ljúffengir réttir. Og ótti
minn um tilgangsleysi Kinaheim-
sóknarmnarhvarf nú, þvi að Chou lagði
ákveöna blessun sina yfir tiiraun
þessa með þvi að skála fyrir henni og
fara um hana mörgum fögrum
oröum. Fréttamennirnir, sem voru
87 talsins, höfðu búib sig geysiiega vel
undir Kinaförina, og samt fór það svo,
ab þegar til Kina kom, rákust þeir allir
á eitthvert fyrirbæri, sem þeir voru
óvibbúnir að mæta i andlegum
skilningi. Hvað mig snerti, þá vað það
Maóúýrkunm, sem koin mér mest á
óvart.
Ég vissi, að Mao hafði komiö I stað
Konfúsiusar sem hinn andlegí leiðtogi
þjóðarinnar. Eg þekkti vel „Litla
rauba kveriö” hans, þar eð ég hafði
lesið það bæði á ensku og spænsku. Ég
vissi um hin fjölmörgu spjöld með
Maomyndunum. Svipur Maos var mér
jafnþekktur og nokkurs annars
núlifandi manns.
En ég hafði samt ekki fengið neina
raunveruiega hugmynd um það, á
hvern hátt þessi feitlagni, sigmaxia og
brosandi maður með vörtuna á
hökunni rikti yfir Kina. Við hver
vegamót og hvar sem borgargötur
enduðu sáum við risavaxin spjöld með
byltingarvígorðum, sem rituð voru
fallegu myndletri. Og allt voru þetta
tilvitnanir i verk Maos formanns:
„Hvar sem kúgun er fyrir hendi, fyrir
finnst einnig andstaða. Þjóðir þrá
sjálfstæði, þjóðir þrá frelsun, fólkið
þráir byltingu. Þetta hefur orðið hin
ómótstæðilega tiihneiging sögunnar.”
„Tileinkið ykkur kenningar Maos og
verndið Byltinguna.” Ég minnist þess
ekki að hafa gengið yfir milufjórðung
vegar án þess að koma auga á eitt-
hvert af vigorðum Maos. I hverri
verksmiðju minna 15 eða 20 risaspjöld
verkamennina á, að þeir njóta
velmegunar af völdum Maos og
kommunismans.
Ég heimsótti þrjá skóla, en Mao er
allsráöandi i skólakerfinu, enda varð
ég þess áskynja. 1 leikhúsinu voru
aðeins leikin leikrit, sem dásömuðu
kommúnismann, og jafnvel á iþrótta-
sýningum og keppnum var Mao
stöðugt hylltur.,,Eg er fær um að
ieika betur vegna kenmnga Mao
formanns.” Á samyrkjubúi
einu var sagt við inig: „Viö
getumræktað fleiri svin en áður, vegna
þess að við hiustum á kenmngar Maos
formanns.” Einnig heyrði eg þessa
setningu: „Við höfum getað veitt
viturlegar á en áður, vegna þess að
Mao kenndi okkur það.” 1 postulins-
verksmiöju eínni sagbi formaður
byltingarnefndarinnar hátiölega við
míg: „Fyrir byltinguna notuðum við
aðeins sjö liti. En vegna ieiðbeininga
Maos formanns notum við nú yfir 100
liti.” I barnaleikhúsi einu dönsuðu
leikararnir tibetskan dans, en söngkór
söng lofsöng, sem var álitinn hafa
verið saminn af hinum hamingjusömu
bændum I Tibet: „Mikil sól skin i