Úrval - 01.11.1974, Page 18

16
URVAL
skotið. Victor Hara hafði verið
drepinn með vélbyssu. Á hægri síðu
hans var stórt sár, sem þó hafði
sollið að, áður en hann var drep-
inn, en hendur hans höfðu verið
molaðar með einhverju þungu,
annaðhvort hamri eða byssuskefti.
Miði með númeri og athugasemd
hafði verið festur við brjóst líks-
ins, og á honum stóð að „þetta
óþekkta lík hefði fundist á götu í
Rinco hverfi“. (Rinco hverfið er fá-
tækrahverfi í Santiago). Joan Turn-
er varð að útfylla einhver eyðublöð
og fékk síðan líkið afhent. Klukk-
an fjögur þennan sama dag jarð-
setti hún Victor Hara í kirkju-
garði rétt hjá líkhúsinu og sagði
dætrum sínum ekki frá fráfalli föð-
ur þeirra fyrr en um kvöldið.
Löngu seinna frétti hún hjá fólki,
sem statt var á leikvanginum,
hvernig Victor dó. Hann var pynt-
aður, en ekki til þess að hafa nein-
ar upplýsingar upp úr honum. Yfir
hvaða upplýsingum gat svo sem
skáld og söngvari búið? Victor
Hara var pyntaður vegna þess, að
herforingjaklíkan hataði söngva
hans.
Liðsforingi krafðist þess að söngv-
arinn hrópaði: „Lengi lifi herfor-
ingjastjórnin“. En þess í stað fór
hann að syngja byltingarsöngvana
sína. Þá voru hendur hans brotnar,
svo hann gæti ekki framar notað
gítarinn, jafnvel þótt hann héldi
lífi. Blóði stokkinn með brotnar
hendur söng hann í klefanum, áður
en hann var leíddur til síðustu yfir
heyrslurnar og allir þeir, sem nærri
voru, sungu með honum.
Victor Hara var drepinn á leik-
vanginum og síðan farið með hann
í Rinco hverfið, þar sem honum var
kastað á götuna. Þetta var gert til
þess að standa undir þeirri sögu,
að Hara hefði verið felldur, er
hann réðist að hermönnum með
vélbyssu.
Og raunin varð sú, að fáum mán-
uðum seinna sagði Leon Vallarin,
opinber talsmaður herforingjaklík-
unnar, á blaðamannafundi í París,
að Victor Hara hefði fallið á götu,
er hann hefði ráðist á varðsveit.
Einn herforingjanna skýrði ný-
lega morðið á Victor Hara og fé-
lögum hans á þessa leið: „Það var
nauðsynlegt að stöðva söngva
þeirra. Það varð ekki gert öðruvísi
en að drepa þá.“ Þetta er einföld
lausn til að losna við óþægindin af
frjálsu sköpunarstarfi: Ef manni
líkar ekki söngurinn, drepur mað-
ur söngvarann.
Það er vitað, að Victor Hara var
drepinn. En okkur langaði að segja
frá dauða hans með orðum ekkj-
unnar, Joan Turner. Þar við höfum
við þessu að bæta:
Mánuði eftir að eiginmaður henn-
ar féll, hélt hún með dætrum sín-
um, níu og þrettán ára gömlum, frá
Chile til Bretlands. Þegar þær
komu til heimalands hennar, kom-
ust þær að því, að mjög fáir vissu
um Victor Hara og morðið á hon-
um, og yfirleitt um atburðina í
Chile. Sex vikum eða tveim mánuð"
um seinna, hættu blöð, útvarp og
sjónvarp að segja frá ástandinu í
Chile.
Eftir að Jc-an Turner lauk máli
sínu frammi fyrir rannsóknarnefnd"
inni í Dipoli, kom breskur nefndar-