Úrval - 01.11.1974, Page 103

GALLABUXUR — ÓSLÍTANDI TÍSKA
101
er þvílíkur aragrúi af þessum bux-
urn, sem í höfuðatriðum eru allar
eius, að maður gæti helst haldið,
að þær væru þar skyiduklæðnaður.
Þessar vinsælustu buxur heims
eru framleiddar í öllum heimsálf-
um nema Suðurheirnskautslandinu,
og heimsframleiðslan er á góðri
leið með að verða einn milljarður
á ári. Amerískir framleiðendur létu
frá sér fara árið 1973 meira en 335
millión fermetra af demini (buxna-
kakhiefni), aðallega í gallabuxur.
Þett.a efni var framleitt með því að
vinna sex daga vinnuviku á þrem
vöktum. Og þó þetta magn sé nægi-
legt til að ná 9 sinnum í kringum
jörðina við míðbaug, vantaði þó yf-
ir 30 milljómr fermeíra til að anna
eftirspurn. Og hvernig stendur á
þessum gallabuxnafaraldri?
„Það er þægilegt að fylgjast með
tískunni, þegar hún er í senn ódýr
og falleg," segir einn framleiðand-
inn Og gallabuxurnar eru óneit-
anlega allt í senn: Nýtískulegar,
verðið sanngjarnt, sterkar og þægi-
legar. Það er hægt að fá þær not-
aðar á tombóluverði og upp í klæð-
sket-asaumuð himinblá föt, en þá
er verðið líka farið að hækka.
En það mikilvægasta er kannski
að gallabuxurnar eru orðnar að
hugmyndafræði í sjálfu sér. Þær
eru hugtak og frjá'islyndis tákn.
„Gallabuxur eru tákn um hleypi-
dómalausa lífsafstöðu, en hún breið-
ist nú út til stærri og stærri hluta
heims,“ segir Walter Hans, fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins Levi
Strauss & Co sem er stærsti galla-
buxnaframleiðandi heims. Og það
er engin tilviliun, að bæði lífsstíll-
inn og klæðaburðurinn á rætur
sínar að rekja til hins óformlega
og iitríka gullgrafaratíma í Kali-
forníu.
Árið 1850 kom Levi Strauss, tví-
tugur innflytjandi frá Bæjaralandi,
með seglskipi til San Fransisco, til
að freista gæfunnar í gullnámun-
uni. Hann hafði með sér, meðal
margs annars, töluvert af þykku,
brúnu lérefti, sem hann ætlaði að
selia gullgröfurunum í tjöld og yf-
irbreiðslur. Hann komst þó fljótt
að bví, að það var ekki eftirspurn
eftir tjöldum en gullgrafarana
vantaði vinnuföt, sem væru svo
sterk, að þau þyldu erfiðisvinnuna,
sem þeir stóðu í. Hinn framtaks-
sami ungi maður fékk sér klæð-
sk?ra til að sauma buxur úr efn-
inu. Og fiskisagan flaug. Það spurð-
ist mann frá manni, að „þessar
þarna Levi‘s buxur“ (héðan í frá
aðeins Levi‘s), væru þær sterkustu,
sem fáanlegar væru.
Sannfærður um að hann hefði
hitt naglann á höfuðið, opnaði hann
búð með vinnuföt í San Fransisco
(ekki langt frá núverandi aðalbygg
ingu fyrirtækisins, 29 hæða háu
Levi Strauss húsinu).
Þegar léreftið var til þurrðar
gengið, fékk hann sterkt bómullar-
efni frá Nimes í Frakklandi, Ser"
ges de Nimes, sem í styttingu varð
,,demin“.
(Sjómenn frá Genúa höfðu geng-
i.ð jengi i buxum úr líku efni, sem
beir kölluðu genes, sem varð að
jeans, en það er sem kunnugt er
hið enska orð fyrir huxur af þessu
tagi).
Otrúlegar sögur um endingu og