Úrval - 01.11.1974, Qupperneq 125

STUTT YFIRLIT YFIR LOFTMENGUN . . .
123

*
*
*
H
*****
jarðar, og
ITUN IBUÐA. Það er
langt síðan farið var að
hita upp íbúðarhús í
stærstu borgum og
bæjum þessa lands með
heitu vatni úr iðrum
hefur þess vegna loft-
mengun af völdum húsahitunar
ekki verið til vandræða á þeim
stöðum lengi. Tilfellum öndunar-
færasjúkdóma fækkaði í Reykjavík
þegar eftir að hitaveitan tók til
starfa. Aftur á móti hefur bifreið-
um fjölgað geysilega á stuttum
tíma og valda þær að sjálfsögðu
talsverðri loftmengun í borgum og
bæjum. Þó hefur ekki komið til
þess enn þá, að slík mengun hafi
verið talin beinlínis hættuleg fyrir
heilsu manna.
Ég mun nú hér á eftir í stuttu
máli gera grein fyrir loftmengun
'frá nokkrum iðjuverum svo sem
lýsis- og síldarverksmiðjum, áburð-
arverksmiðju, álverksmiðju, kísil-
gúrverksmiðju og sementsverk-
smiðju, en hvert þessara mála gæti
verið sérstakt umræðuefni út af
fyrir sig.
BEIN-, SÍLDARMJÖLS- OG
LÝSISVERKSMIÐJUR. Síldar- og
fiskimjölsverksmiðjur eru í kring-
um 50 í landinu. Þótt heilsufars-
legt tjón af þeim kunni að vera
óbeint, er mengunin og óþægindin,
sem stafa af þessum verksmiðjum
í fiskibæjum okkar, gífurlega mik-
il. í ‘ fiskibæjum og þorpum var
lengi vel litið svo á, að mengun
frá þessum verksmiðjum bæri vitni
mikils afla og þess vegna var henni
ekkert illa tekið framan af og með-
al almennings kölluð „peninga-
lykt“. En nú eru menn ekki lengur
ánægðir með þetta sjónarmið. Þess
vegna er lögð áhersla á að koma í
veg fyrir mengun og óþægindi frá
þessum verksmiðjum og eins og
sakir standa er ekki annarra kosta
völ heldur en að dreifa lykt og
reyk með háum reykháfum eftir
því sem mögulegt er, m. a. vegna
þeirra þurrkunar- og bræðsluað-
ferða, sem hér eru yfirleitt notaðar,
en það er eldþurrkun. Aðeins ein
lítil verksmiðja af 50 hefur notað
gufuþurrkun og ein slík, er í bygg-
ingu, en þar er vandinn a,uðleystur
með einföldu þvottatæki.
SEMENTSVERKSMIÐJAN. Sem-
entsverksmiðjan, sem þér hefur
starfað um árabil, hefur nú fengið
hreinsitæki og er því ekki lengur
um að ræða mengun eða skemmdir
af hennar völdum, en nokkuð bar
á því á tímabili.
ÁBURÐARVERKSMIÐJAN í
GUFUNESI. Frá loftáburðarverk-
smiðjunni stafar mengun, sumpart
vegna rauðlitaðs reyks úr reykháf-
um, en köfnunarefnissambönd þau,
sem eru uppistaðan í þessum reyk,
kunna að geta haft skaðvænleg
áhrif, ef magn þeirra er mikið.
ÁLVERIÐ í STRAUMSVÍK. Ál-
verksmiðjan í Straumsvík, sem nú
framleiðir í kringum 74 þús. tonn
af áli á ári, var byggð á stað, sem
þótti hentugur m. a. vegna hafnar-
stæðis, hrjóstrugs umhverfis, og
veðurfræðingar litu svo á, að aðal-
vindátt mundi sjá fyrir því, að
mengunarefni verksmiðjunnar (flú-
orsambönd) rykju út í hafsauga.
Þess vegna var í upphafi ekki sett
hreinsitæki við þá verksmiðju en