Skírnir - 01.01.1882, Page 12

14
INNGANGUR.
ingar í húsum og borgum. Lamparnir voru nokkuð marg-
breyttir, og þóttu þeir helzt bera af, sem voru frá Ameríku og
Englandi (frá manni er Swan heitir). þar voru og sýndir járn-
brautavagnar, er hafa ragfurmagn í stað gufu, en um þá er
sagt, að þeir verði að svo komnu langt um kostnaðarfrekari
enn hinir. þá skal nefna læknafundinn í Lundúnum (i
ágúst), þar sem saman voru komnir mestu skörungar í læknis-
fræði, líífæra- og náttúrufræði. Hjer var skýrt frá nýjustu og
merkilegustu uppgötvunum þeirra fræða, og sjerílagi voru álit
og útlistanir fram bornar um eðli og uppruna sjúkdóma og
drepsótta. þar var ræðt um ymsa sýking manna og fjenaðar,
sem rök eru leidd til, að rísi af nálega ósýnilegum smákvik-
indum og lifandi eiturkveikju, sem þróast og magnast, er þau
komast inn í líkamina. En um hitt deildi menn á, hvort slíkar
frumskepnur og frumrætur yrðu til af dauðum efnum eða lif-
andi. Flestir ætluðu, að þess mundi ekki lengi að biða, að
menn kæmust á miklu fastari niðurstöðu um upptök og rætur
margra sjúkdóma og sótta, enn nú ætti sjer stað, og að sama
hóíi mundi læknisfræði og lælcningum fram hrundið. í öllum
löndum hafa menn dregizt ýmissa álita um, hvort leyfast skyldi að
skera og kryíja til prófa og rannsókna lifandi skepnur (t. d.
kanínur, köttu, hunda og fl. dýr), þ. e. að skilja: til að kanna
taugar, vöðva þeirra og öll líffæri. Marga hefir — sem mátti
— ógað við þeim kvölum, sem skepnunum voru boðnar, og
því hafa menn stofnað ijelög á móti þessum pyntingum, og
skorað á löggjafaþingin að hlutast til og reisa skorður við
þeim, en haldið ritum út, sem hafa vitt harðlega alla grimmd
við skepnur, og þá eins slíkt líknarleysi, og talið mjög óvíst
og ósannað, að þessi kvikuskurður (vivisection) hefði gert það
gagn, sem látið væri. Á fundinum fjellust menn á, að kviku-
skurðurinn hefði komið að góðu haldi, og honum skyldi fram-
vegis fram haldið — „í dýra og manna góðar þarfir“ — en
þeir einir skyldu hann með höndum hafa, sem gættu vel var-
hygðar og hlifni, og væru fullfærir um að draga fróðleiksnytjar
af slíkum prófum. Næsta fundinn á að halda í Kaupmanna-
höfn 1884. í Feneyjaborg var haldinn landfræðingafundur