Skírnir - 01.01.1882, Side 19

ENGLAND.
21
reisnarinnar, sem fyr var nefnd, urðu svo aumleg, sem verða
mátti. Stephens hafði heitið að koma sjálfur til forustu, en af
því varð eklci, og við þetta bættist, að snjókoma varð svo
mikil þann vetur á Irlandi (1867), að öll skörð og gjár urðu
fullar af fannfergjunni, svo að öll þau fylgsni eða leynistöðvar
brugðust, sem uppreisnarmenn höfðu ætlað sjer að nota og
láta fyrirberast í. I marz var þó tiLraunin gerð, og vopnaðir
riðlar sóttu að ymsum varðliðsstöðvum Englendinga, en hjer
var harðlega á móti tekið, og lyktirnar urðu þær, að fjöldi af
Feníurn urðu handteknir og settir í varðhöld. Stjórninni varð
allt fyrirhafnarlítið, og þetta upphlaup varð að eins fáum mönnum
að tjóni. Mannhelgiskráin var nú bráðum aptur í lög leidd á
Irlandi, og allt kyrrðist smámsaman. Einstöku bandingjar voru
dæmdir til lífláts, en fengu vægð í dómi fyrir tilhlutun og for-
bænir ymsra manna, t. d. Stuart MiIIs og fleiri annara. þess
þarf ekki að geta, að Irar undu ekki betur við þessar lýktir
enn aðrar fyr, en bárust nú það helzt fyrir, að ná bandingj-
unum út úr varðhöldunum og koma þeim undan. þetta tókst
á sumum stöðum, t. a. m. i Manchester með tvo menn, sem
teknir voru um hábjartan dag út úr vagni, sem ók með þá
frá dómshúsinu (sakaprófi) til varðhaldsins. Löggæzlumaðurinn,
sem var með þeim í vagninum, fjekk bana af skoti, og því hlutu
þeir að sæta lífláti, sem þetta verk unnu. Bandingjunum sjálfum
tókst aldri að ná aptur, og það sýnir, að yfir þá hefir verið
vel skjóli skotið til undankomu. Verra og fíflskulegra var
annað tilræði, er irskir menn sprengdu með púðri múrvegg
varðhaldshússins í Lundúnum (í Clerkenwell, 13. des. 1867),
og ætluðust til, að tveir Feníaliðar, sem þar voru inni, kæmust
út í því fáti sem yrði. Með því að 6 menn fengu bana, og
120 urðu sárir eða örkumslaðir, þá urðu þeir allir að sæta aftöku,
sem illræðið frömdu. þó fleiri atburðir yrðu af ráðum og völdum
þeirra manna, sem við Fenía-samsærin voru riðnir, eða annara
sem vildu í nafni ættjarðar sinnar vinna eitthvað til hefnda
við kúgara hennar, þá skal hjer þó ekki fleira tína. En vjer
höfum sett þetta litla ágrip saman til að sýna, hve lengi blásið hefir
verið að koleldi heiptar og haturs á Irlandi, og að Englend-