Skírnir - 01.01.1882, Side 67

Dyzkaland.
69
komið að hafa hans fylgi. Um árslokin voru fá eða engin
höfuðmál til lykta rædd, en Bismarck hafði tekið það flest
upp aptur, sem fellt var fyrir honum í fyrra. A öndverðu
þingi stóð hann fyrir hörðu atvígi af hálfu framsóknarmanna,
Richters, Hánels og fleiri, og var þeim svo harður í horn að
taka, að flestum þótti sem þeir færu mjög halloka fyrir honum
í öllum atreiðunum. Han sagði þeim hreint og beint, að þeir
gengju í reyk og þoku, eða gerðu sjálfum sjer sjónhverfingar,
þegar þeir ætluðu, að eins hagaði til heimildarafstöðu þinga
og höfðingja á þýzkalandi og á Englandi eða í Belgíu, eða
þegar þeir imynduðu sjer, að ríkislög Prússaveldis og alríkisins
væru sniðin eptir þingstjórnarsniði (Parlamentarismus). þeim
væri hollast að glöggva sig á þeim hlutum, og á hinu um leið,
hvert þá reiddi sjálfa. Stefna þeirra lægi beint að þjóðveldinu,
hvort sem þeir sæju það eða vildu við það kannast eða ekki.
— þó miðflokksmenn hefðu mestar gætur á sjer og sýndu, að
þeir vilja hafa vaðið fyrir neðan sig og sjá fyrst, hvað í móti
muni koma málafylginu við Bismarck, voru þó helzt líkur til,
að hann mundi fá sumu framgengt fyrir þeirra undirtektir.
Annars ætlum vjer næsta „Skírni“ að segja frá, hvernig mál-
unum reiðir af.
þar er ekki allsendis ósatt sagt um þjóðverja, að um leið
og þeim sje gjarnt til að kúga aðra, kunni þeir sjálfir kúgun-
unni betur enn flestar menningarþjóðir vorrar álfu. Skáld
þeirra og heimspekingar hafa „haldið hátt“ fána frelsisins, en
það hefir til þessa hrifið helzt til lítið á huga almennings.
Víst heyrast frelsiskvaðir á þingum og utanþinga, en hugarboð
frelsisins þagna þegar ómar í valdboðum höfðingja og skör-
unga á þýzkalandi. þetta vottast jafnvel af því, sem að framan
er sagt um Bismarck og hans mótstöðumenn. Menn kvarta
sáran undan gjörræði hans, en menn þola það samt — því
þjóðverjum er svo tamt að taka á móti skelli af höfðingjum
eða þeim, sem á hárri skör standa. Hins vegar hlaupa þeir
fúslega til, þegar sök er einhverjum gefin og þeir skulu ráð-
ninguna hljóta. þetta hefir nokkuð sýnt sig í baráttu ríkisins
við kirkjuna kaþólsku, og siðar í úlfúðinni og ofsóknunum við