Skírnir - 01.01.1882, Side 91

RÚSSLAND.
93
haldizt, enn foringinn ljet þá liðið hopa heldur undan, enn
herða andvígið. Skríllinn hjelt svo áfram þangað til hann var
orðinn þreyttur, en þá stóðu ekki fleiri enn 20 hús uppi í
bænum af þeim sem Gyðingum voru eignuð. Hvað Gyðingar
hafa mátt á sjálfum sjer þola, má nærri geta, þó það hafi
ekki verið greint í þeim sögnum, sem vjer höfum lesið.
Annað dæmið er frá Varsjöfu (á Póllandi), og þeir atburðir
urðu á jólum. í kirkju, sem Krosskirkja heitir, fór messugjörð
fram, og var kirkjan næstum full af fólki. Allt i einu heyrðist
kallað: „eldur! eldur!“ og fór þá sem títt er, að fólkið stökk
upp úr sætum sínum og tók að riðlast og troðast til útkomu,
og ljet ekki að öðru enn felmtinum og skelfingunni. Hjer
tróðust margir menn til bana eða lemstruðust. En hjer fylgdu
þó verri tíðindi. I svip var því upplostið, að það hefðu verið
Gyðingar, sem skelfðu fólkið í kirkjunni, og flaug sú saga um
alla borgina. Ekki þurfti meira til; borgarskríllinn þusti sam-
an og tók til grimmilegustu atgöngu að híbýlum Gyðinga, og
gerðu þar bæði rán og dráp og allar óhæfur sjer að jóla-
skemmtun. Með þvi að fjórði partur borgarbúa eru Gyðingar,
var allmikil mótstaða af þeirra hálfu, en því ákafar til sótt,
sem hjer var viða um auðugan garð að gresja. það var enn
sagt af herliðinu, að það hefði staðið aðgjörðalaust og horft á
hroðaverk lýðsins. þegar liðs var leitað hjá foringjum hersins,
kváðust þeir hafa of lítinn afla til að skakka leikinn, og þó eiga
þá 20,000 hermanna að hafa verið í borginni og í grennd við
hana. Aðrar sögur segja, að tveim hersveitum hafi verið beitt
til atgöngu — þær voru frá Littáen og Volhyníu —, en báðar
eiga að hafa gengið í lið með þeim, sem þær áttu að veitast
á móti. þetta hátíðarhald stóð í tvo daga, en af þvi hafa
engar sögur fengizt, hvað unnið hefir verið i ránum og dráp-
um, eða hve mörg hús hafa verið lögð i eyði, því stjórnin
lætur ekki aðrar skýrslur frá sjer fara út yfir landamæri Rúss-
lands, enn hún vill, eða hún hefir lagað i hendi sjer. Hjer
áttu enn böndin að berast að níhilistum, og hefðu þeir viljað
reyna fyrir sjer á Póllandi, hversu hægt væri að gera þar
lýðinn uppvægan. Sú saga var höfð eptir konu einni, sem