Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Page 60

6o
Eg skal enn fremr geta þess, að eg fann mannvirki eitt fyrir
austan traðirnar, ofan til við hinar fyrrnefndu búðir, eða nær brekk-
unni; það stendr rétt við kálgarðshornið austasta; þeir eru alls þrír
niðr undan bœnum. Mannvirki þetta er nærri kringlótt upphækk-
un, mjög hátt umhverfis, og myndar þannig nær kringlótta tóft
með ákaflega digrum veggjum, enn er orðið mjÖg útflatt og vall-
gróið. Niðr úr því til suðrs er vítt op, sem lítr helzt úr fyrir að
hafa verið inngangr. Mannvirki þetta er 42 fet á hvern veg, að
því er mælt verðr, enn hér er ilt að ákveða víst mál, eins og víð-
ar, þar sem orðið er mjög útflatt og engin vís takmörk sjást. þ>að
er auðvitað, að þetta muni vera orðið aflagað, eins og fleiri búðir
og mannivrki hér, með því bæði að bera ofan í það og jafnvel
rista upp og slétta yfir. Ómögulegt er því að ákveða, hvað þetta
hefir verið upphaflega, enn það eina er víst, að það hefir ekki
verið búð. þ>að sýnir lögun þess og annað ásigkomulag. þ>að er
bágt að geta nærri, hversu mjög og hve margt hér kann að vera
orðið aflagað, með því að hér hefir oft fokið sandr á túnið og þá
verið mokaðr saman í hauga, og síðan verið borinn ofan í búða-
tóftirnar og tyrft svo yfir, og þá sumt sléttað sem áðr er sagt.
J>etta hefir valdið hér mestri eyðileggingu á þingstaðnum.
Eg leitaði hér nákvæmlega um allar. þingstaðinn, ásamt merk-
um manni, meir enn tvo daga, fram og aftr að öllum þeim búðum
og mannvirkjum, eða vott af þeim, sem unt var að finna. Utan
túns fann eg enga búð, svo að eg gæti með vissu ákveðið. þ>að
er og eðlilegt, að búðastœðin hafi verið notuð fyrir tún — þetta
er stórt svæði—, þar sem bæði var hér beztr jarðvegr og frjósamastr,
og jörðin hafði svo oft verið hér hreyfð. Búðirnar standa og á því
svæði, þar sem mest er skjól fyrir norðanátt og kulda.
Miðvikud. 5. sept. fór eg um Landsveit. Kom að Flagveltu
(Flagbjarnarholti). Vestr frá bœnum, spottakorn frá ánni, er hæð,
sem heitir fingholt. Vestan í henni eru grasbrekkur, og þaðan
slétta niðr að ánni. Fyrir vestan hæðina standa fornar tóftir eða
búðir. Syðsta tóftin (1.) snýr í austr og vestr; hún er fornleg; sést
þó nokkuð greinilega; er 52 fet á lengd og 18 fet á breidd. Tíu
faðma norðr frá búðinni er stór hringr, nær kringlóttr, með þykk-
um veggjum, fornlegr, enn þó glöggr; dyr greinilegar vestr úr;
hann er 59 fet í þvermál á annan veg, enn 56 fet á hinn veginn.
Norðr frá hringnum standa undir brekkunni fimm fjárhús; eru 30
faðmar norðr að syðstu fjárhúsunum frá hringnum; ofar og nær
brekkunni stendr eitt fjárhúsið. þ>að hefir verið bygt ofan í enda
einnar búðar (2.), sem snýr austr og vestr, undan brekkunni; á
eystra gaflhlaðið sést út undan fjárhúsinu; búðin er 49 fet á lengd
og 20 fet á breidd; dyr verða ekki sénar, þvi að nokkuð af búð-