Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Side 128

128
sókn sinni á Valseyri, er það, að misletran er í Árbókinni 1883
(bls. 11. neðst): 10 fet í staðinn fyrir 10 faffma.1
Eg leitaði enn fremr grandgæfilega á Valseyri og fann þar 2
tóftir af nýju, svo að nú hefi eg fundið þar alls 18 tóftir. Onnur
sú tóft, sem eg fann nú, er samhliða tóftinni nr. 12. (Árb. 1883,
bls. 113 ) og virðist hafa verið af sömu stœrð. Sjö föðmum vestr
og niðr af endanum á þeim tveim tóftum, er enn tóft, rétt við
sjálfa skriðuna. Hún snýr i austr og vestr. Tóftin er svo útflött
og blásin, að máli verðr ekki við komið, svo að áreiðanlegt sé.
þ>ó sést móta fyrír báðum hliðveggjum. Lengdin virðist vera um
30 fet, eða búið lítið eitt meira. Eg skal geta þess, að þessar 3
síðastnefndu tóftir á Valseyri eru að því leyti öðruvísi enn hinar, að
í þeim hefir verið talsvert minna grjót í undirstöðunum. Að öðru
leyti eru þær nálega jafnsléttar að jörðu sem allar hinar og upp-
blásnar. Yfirleitt eru þessar tóftir á Valseyri, að fráteknu
kringlótta byrginu, sem hefir enn undir il/4 áln. veggi og meira,
allar með sömu einkennum, mjög útflattar og lágar, og þvi hinar
fornlegustu, er eg hefi nokkurstaðar séð, og hefi eg þó rannsakað
11 þingstaði og — mér er óhætt að fullyrða — hátt á annað
hundrað tóftir (eða meira) frá eldri tímum og yngri.
Auðvitað þarf nokkura reynslu, til þess að geta gert mun á
tóftum frá 10. öld og 16. öld — hann hlýtr auðvitað að vera mik-
ill. þ>annig sýna merkin glögt — og staðfesta svo fornar sagnir
—, að þing hefir verið á Vaiseyri og það stórkostlegt þing. Ætti
tóftirnar á Valseyri að vera frá Hansastaða-verzluninni, þá ætti þær
að vera frá 16. öld. Enn eg efast um, að Hansastaða-verzlun hafi
nokkurn tíma verið á Valseyri, því að það er hinn óhentugasti
staðr, er hugsazt getr, því nær inn undir fjarðarbotni, og á engra
manna leið, og það svo, að menn frá i æstu bœjum þar fyrir utan
komast oft og löngum ekki út á þúngeyri fyrir ísalögum, og alt
út frá Lambadal frá Valseyri er meira hluta vetrar óskipgengr ís
og oft hestheldr. f>að vita hinir mörgu, sem gagnkunnugir eru,
er búa innan til í Dýrafirði, hvé ókleyft það væri að sœkja nauð-
synjar sínar þar inn í ranghala. Hér við bœtist, að tveir hinir
hentugustu verzlunarstaðir, sem hugsazt geta, blasa við miklu utar.
Fyrst er hinn slétti og íagri Höfðaoddi og fyrir utan hann ein hin
ágætasta og öruggasta skipalega fyrir öllum áttum. Annar er hin
alkunna þingeyri, og er þó slept yzta og þriðja staðnum, hinni
fjölsóttu Haukadalsbót. Annað mál er hitt, að Dýrfirðingar á
1) Eigi er því að neita, þó að rannsókn þessi á Valseyri þyki eigi
mikilsverð að þessu leyti, þá hefir hún orðið hðfundinum tilefni til
fróðlegrar athugunar um lögréttur á héraðsþingum (Arb. 1884—85 bls.
10—17).