Aldamót - 01.01.1902, Blaðsíða 112
116
bernsku-skeiSi þjóSanna. Um leiS og þjóSirnar þrosk-
ast og bókmentir þeirra, heimta þær annaS og meira.
ÞaS kemur hlutfallslega miklu minna út af smáljóSa-
söfnum í heiminum en nokkurri annarri tegund bóka.
ÞaS er líka von, því ekki kaupa menn jafn-lítiS af nein-
nm öSrum bókum. Hjá oss Islendingum er þetta því
þver-öfugt viS þaS sem á sér staS meS öSrum þjóSum.
En hér skal nú staSar numiS.
ASalatriSiS fyrir þann, sem vera vill skáld, er þaS
aS hafa eitthvaS nýtilegt aS segja, eitthvaS, sem öSr-
um liggur lífiS á aS vita, — eitthvaS, sem aSrir hafa
þagaS um, en ekki má meS neinu móti liggja í þagnar-
gildi.
Skáldin eiga aS vera spámenn þjóSar sinnar. Þeir
eiga aS leggja eyraS viS hjartaslög hennar. Umbrot-
in, sem liggja og ólga í djúpi þjóSlífsins, en enginn
hefir kunnaS meS orSum aS lýsa, eiga þeir aS taka,
lyfta upp á háhest sinn og bera fram til sigurs. Hin-
ar óljósu framfarahugmyndir eiga þeir aS gjöra ljósar
ogskýrarog öllum skiljanlegar meS því aS hugsa sjálf-
ir svo rækilega um þær, aS þær verSi aS fögrum lista-
verkum.
Skáldskapurinn má ekki vera laus viS lífiS. Hann
veröur einmitt allur aS vera um lífiS sjálft. Hann
verSur aS einhverju leyti aS geta kent mönnum þá
vandasömu list aS lifa. Því lífiS,—þaS er aSal-atriSiS.
Skáldskapurinn þarf um fram alt aS vera heil-
brigSur. Hann þarf aS hafa heilbrigSar hugsanir til
brunns aS bera,—hugsanir, sem vaknaS hafa í heil-
brigSum sálum heilbrigSra manna meS heilbrigSa lífs-
stefnu. Annars verSur skáldskapurinn sóttkveikjuefni
í þjóSlífinu.