Aldamót - 01.01.1902, Side 153

157
Hann yrkir af því hann er hagmæltur, en ekki af því,
aö hann hafi eiginlega nein þau sannindi aö segja þjóð
vorri, er hann getur ekki látiö vera um aö tala. En í
þessu á hann sammerkt við flest af skáldum vorum.
Það veröur tilfinnanlegra eftir því, sem meira er ort.
Efnið vantar. það er hægt að fara í gegn um ljóða-
bók eftir ljóðabók og spyrja sjálfan sig: hvað hefi eg
grætt? Hvað hefi eg nú komið auga á, sem eg ekki
áður sá? Hvað hefi eg skiiið af því, sem mér áður
var dulið? Eg hefi marg-lesið ljóðasafn Guðmundar
Friðjónssonar. Og þar er margur orðaleikurinn, sem
eg hefi haft gaman af og dáðst að, og margar fagrar
smáhugsanir í einkennilegum búningi. En er þar
nokkur heildarhugsun, sem sé þungamiðja alls? Sein-
ustu kvæðin í bókinni eru að mörgu leyti bezt. þar
verður þess mest vart, að skáldið vill eitthvað ákveðið.
Brcf til vinar míns er eitt af allra-beztu kvæðunum.
Hann vill ekki láta menn flýja landið. Hann bendir
þar á ýmislegt. sem halda ætti sonum ættjarðarinnar
kyrrum. þjóðræknin kemur þar fram í fögrum og göf-
ugum búningi. Sama má segja um AIdamótakvœðin.
Eg hafði búist við miklu meira af þeirri tegund. Eg
átti von á, að fá að heyra hér dunurnar og dynkina úr
þeirri áköfu þjóðmálabaráttu, sem nú um nokkurn
tíma hefir staðið yfir á íslandi. Mig langaði til að sjá
þá þjóðræknisöldu, sem gengið hefir yflr Island hin
síðari árin, þarna f þessum kvæðum. Eg átti von á
henni þar í algleymingi sínum. Eg átti von á því, að
ljóð Guðmundar Friðjónssonar mundu verða áköf her-
hvöt í þá áttina. Bjóst við, hann mundi sýna mönn-
um, hvernig þeir ættu að klæða fjallið. En að því
varð mér ekki. Eg fann svo sem ekkert af byltinga-
hug og framsóknar ákafa hinnar nýju tíðar.
Nei. skáldið er bóndi, og þessi þjóðræknisalda
kemur ekki neðan að úr djúpi þjóðlífsins, heldur ofan
að. Hún er ekki vakin af íslenzkum bændum, heldur
þeim, sem fyrir ofan þá standa í mannfélagsstiganum.
Hún lxefir nautnast náð sér fyrir alvöru niðri hjá bænd-