Aldamót - 01.01.1902, Side 159

IÖ3
óður og uppvægur. Hann ritar móSur Geirmundar
bréf og upp úr því fær Geirmundur aS vita, aS prest-
urinn er faSir hans, og dóttir prestsins, unnusta hans,
um leiS holdleg systir hans. Upp frá þessu verSur
líf beggja vonlaust. Hann legst í drykkjuskap, verSur
ógæfumaSur, eins og palladómarnir í sveitinni voru oft
búnir aS láta klyngja um hann, — en hún heilsulaus.
Þetta er í fám orSum aSal-þráSur sögunnar.
Stíllinn er fjörugur og heitur, — nærri því uin of.
ÞaS er meiri ákafi í stíl höfundarins en eg man eftir í
nokkurri bók íslenzkri. En ákafinn er of-mikill;
hann er svo mikill, aS maSur verSur þreyttur á hon-
um. Hann er líka nærri því jafn-mikill frá upphafi
til enda, hvernig sem á stendur sögunni. Til dæmis
tek eg þenna litla kafia nærri því af handahófi; þaS er
um umbrotin í geSi Gróu út af ást hennar til Geir-
inundar:
,,Nú var öll von úti, aS vinna hann meS blíSu;
sigra hann meS lagi; og þó fann hún glögt, aS hann
elskaSi hana; hitt var ástæSulaus hugarburSur meS
ÞuríSi. En hann var svo ófyrirleitinn; hugsaSi ekk-
ert um óhamingjuna, sem þau bökuSu sér. Hún sá
fyrirlitninguna, heyrSi slaSriS og mannlastiS; stóS
vopnlaus og ráSalaus,' fátæk og sneydd öllum lífsþæg-
indum; eins og afhrak og úrþvætti allra sveitarmanna.
Geirmundur vóg ekki á móti þessu öllu saman. En
aS Geirmundur færi, skildi til fulls viS hana, gleymdi
henni, giftist og elskaSi aSra. Köldum hrolli sló yfir
hana. Þungur brennandi sviSi færSist fyrir brjóstiS.
Andþrengsli og hitasteypa. Hún svifti yfirsænginni
af hálsi og brjóstum, sló frá sér höndonum. Ekkinn
braust upp og srifti henni til; svo komu tárin, fyrst
beisk og sölt, áSur létti farginu, andþrengslin rýmk-
uSu; lindin var leyst úr læSingi, framrennsliS feng-
iS. Gráturinn veitti henni stundarfró. Þá fór hún
aftur aS hugsa. AS sjá á bak Geirmundi var
sama og aS taka vorsólina af himni, en yfir legSist
kolsvört frostnótt; blóinin fölnuSu og féllu; fuglarnir