Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 24

dóttur (1976) nær tegundin mun lengra
uppeftir Elliðaárósi enJ. prehirsuta.
I þangfjörum finnst tegundin um allt
jtangbeltið, en cr greinilega langalgeng-
ust í klóþangs- og bóluþangsbeltunum
ofantil. Er dreifingin mjög svipuð og hjá
J. ischiosetosa (1. mynd). /. albifrons held-
ur sig fyrst og fremst í þanginu sjálfu,
þótt liana megi einnig finna í nokkrum
mæli á og undir steinum (Tafla III).
Einnig svipar tegundinni til J. ischiose-
tosa hvað varðar einstaklingsfjölda. 1
klóþangs- og bóluþangsbeltum norðan-
lands og austan voru að jafnaði um 547
dýr á fermetra, en um 2140 dýr á fer-
metra, ef aðeins eru teknar með þær
stöðvar, sem tegundin fannst á.
Jaera prehirsuta. Tegundin finnst ein-
göngu í þangfjörum. Hún er tíð bæði i
klóþangs- og bóluþangsfjörum, en virð-
ist sjaldséð í hinum brimasamari skúfa-
þangsfjörum (Tafla II). Gögn úr skúfa-
þangsfjörum eru hins vegar af skornum
skainmti, og munurinn ekki tölfræði-
lega marktækur. Útbreiðsla tegundar-
innar í Elliðaárósi bendir til þess að hún
þoli lága seltu verr en hinar tvær (sbr.
Jones 1972). I samræmi við það er aðal-
kjörsvæði tegundarinnar nokkuð neðar-
lega í fjörunni, í neðanverðum kló-
þangs- og bóluþangsbeltum (1. mynd),
en seltuaðstæður eru þar tiltölulega
stöðugar. En eins og þegar um hinar
tegundirnar er að ræða finnst /. prehir-
suta í nokkrum mæli um allt þangbeltið.
Tegundin er að heita má bundin við
þangið sjálft, og finnst hún mun sjaldn-
ar á og undir steinum en J. ischiosetosa
(X2 = 4.56, 0.05>P>0.025) og ,/. albi-
frons ( X2 = 6.89, 0.01 >P>0.005).
Þótt J. prehirsuta finnist víða um
þangfjörur Iandsins, er einstaklings-
fjöldinn greinilega miklu minni en hjá
hinum tegundunum tveimur. Sem
dæmi má líta á niðurstöður frá Norður-
landi. Að meðaltali reyndust vera um
363 dýr á fermetra, þar sem tegundin
fannst á annaö borð í klóþangs- og
bóluþangsbeltum, en um 85 dýr á fer-
metra, þegar allar stöðvar úr þessum
beltum eru reiknaðar með. Munurinn er
mjög marktækur. Tíðni tegundarinnar í
sýnum er hins vegar ámóta og hjá hin-
um (sbr. Töflu I). Jafnvel á Suðvestur-
landi, þar sem tegundin er nær einráð í
þangfjörum, er einstaklingsfjöldinn til-
tölulega lítill, að meðaltali um 485 dýr á
fermetra, þar sem tegundin fannst á
annað borð.
UMRÆÐA
Þanglýs af ættkvíslinni Jaera eru
meðal þeirra fjörudýra, sem bundin eru
fjörunni og finnast lítt eða ekki neðan
hennar. Slíkar tegundir eru tiltölulega
fáar. Þanglýs þessar cru algengastar um
miðbik fjörunnar, en tíðni þeirra er
minni efst og neðst. Að þessu leyti svipar
dýrunum til sumra marflóa af ætt-
kvíslunum Gammarus og Marinogamma-
rus (Agnar Ingólfsson 1977). Hinar stóru
fjöruþanglýs af ættkvíslinni Idotea eru
aftur á móti því algengari sem neðar
dregur i fjöruna.
Athuganir þær sem hér er greint frá
sýna í samræmi við niðurstöður er-
lendis frá (t.d. Naylor og Haathela
1966), að munur er á lífsháttum þessara
þriggja tegunda. Munurinn virðist þó
harla smávægilegur, og oft finnast 2 eða
jafnvel allar 3 tegundir á sama 20X20
cm reit í fjörunni. Eru lífshættir teg-
undanna þaö svipaðir að gera má ráð
fyrir verulegri samkeppni á milli þeirra
um fæðu (en fæðan er sennilega fyrst og
102