Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 11

fylgdi málunum eftir. Þetta kostaði
mikla vinnu af hans hálfu, en skoðanir
Finns voru yfirleitt vel grundvallaðar og
drógu fram ný sjónarmið.
Eg mun nú geta helstu verkefna sem
Finnur fékkst við á rannsóknasviðinu.
Svifrannsókna og vatnafræðiathugana
hans er þegar getið. Fyrsta raunverulega
rannsóknarverkefnið, sem Finnur fékkst
við, var að athuga varphætti æðarfugls.
Það gerði hann á æskustöðvunum í
Hrútafirði og ritaði síðan ágæta grein í
þýskt tímarit um niðurstöður sínar.
Finnur vann við rannsóknir ,á
Mývatnssvæðinu á árunum 1939, 1941
og 1949 og kynntist þá vel náttúrufari
þessa svæðis. Safnaði hann upplýs-
ingum um fuglalífið, einkum endurnar,
m.a. gögnum um eggjatöku Mývatns-
bænda. Því miður dróst það að koma
niöurstöðunum á prent. Hluti gagn-
anna birtist þó í síðustu ritgerðinni sem
Finnur skrifaði og fjallaði um breyting-
ar á fjölda anda við Mývatn, byggð á
gögnum um eggjatöku. Hún birtist í
Mývatnshefti timaritsins Oikos árið
1979.
Frá þessum tímum var Mývatn ofar-
lega i huga Finns, og þá ckki síst hvernig
unnt væri að vernda hina einstæðu
náttúru svæðisins. Óhætt er að fullyrða,
að Finnur átti drjúgan þátt í því að
vekja athygli á sérstöðu Mývatns.
Ábendingar hans um verndun svæðisins
má rekja allt til ársins 1951. Hann mun
einnig fyrstur hafa vakið máls á því að
reisa þyrfti rannsóknastöð við Mývatn.
Bæði þessi mál hafa nú hlotið farsæla
lausn.
Mývatns-Laxármálið var annað af
tveimur stórmálum á náttúruverndar-
sviðinu, sem Finnur lét mjög til sín taka.
Hitt málið snerti Þjórsárver við Hofs-
jökul. Forsaga þess máls hófst árið 1951,
er Finnur heimsótti Þjórsárver ásamt
leiðangri frá hinum fræga andagarði i
Slimbridge í Englandi, undir forystu
Peters Scott. Árangur varð mikill af
þessum leiðangri, sem var farinn til þess
að kanna þýðingu Þjórsárveranna sem
varpsvæðis fyrir heiðagæsir. í ljós kom,
að meirihluti alls heiðagæsarstofnsins í
heiminum varp á þessu svæði. Peter
Scott, sem mörgum er kunnur sem mik-
ill náttúruverndarmaður, hefur ætíð
síðan haft hlýjar taugar til Islands, en í
þessarri ferð kvæntist hann, og var
Finnur svaramaður við brúðkaupið.
Englendingarnir snéru aftur til Þjórsár-
vera árið 1953, en auk þess skipulagði
Finnur þriðja Þjórsárveraleiðangurinn
árið 1956. Finnur var ætíð síðan í fylk-
ingarbrjósti fyrir þeim, sem vildu
vernda Þjórsárver, sérstaklega í kring-
um 1970, þegar miðlunarlón fyrir stór-
virkjun var ráðgert í verunum. Ef kröfur
virkjunarmanna hefðu náð að ganga
fram, hefðu nær öll Þjórsárver farið
undir vatn.
Finnur lagði alla tíð mikla rækt við að
halda góðu sambandi við fuglaáhuga-
menn um land allt. Strax við heim-
komuna eftir nám, kom hann á sam-
bandi við fuglaáhugamenn. Þeir sendu
honum sjaldgæfa fugla og ýmsar aðrar
fuglaathuganir, t.d. um komu- og far-
tíma íslenskra varpfugla. Fyrstu árin
birti Finnur árlega skýrslu yfir nýjar
fuglategundir fyrir ísland og aðra sjald-
gæfa fugla. Komu þær út í Náttúru-
fræðingnum um nokkurra ára skeið en
féllu svo upp fyrir. Sams konar gögn
hafa verið að berast alla tið síðan og eru
orðin geysimikil að vöxtum. Hefur
Hálfdán Björnsson á Kvískerjum átt
drýgstan þátt við öflun þeirra. Hug-
89