Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 53

ritan í þverhnípi. Oft er svolítift af fýl
(Fulmarusglacialis) meðfram brúnum, en
svartbakur (Larus mannus) og lundi
(.Fratercula arctica) uppi á eyjunum.
Toppskarfsvörp af þessu tagi eru vel
viðráðanleg til talninga af myndum,
þótt ekki sé við því að búast að tölurnar
séu eins nákvæmar og í dílaskarfsvörpum.
Toppskarfsvörp i fuglabjörgum eru hins
vegar erfið viðfangs, og auk þess verpa
toppskarfar stundum mjög dreift og getur
verið erfitt að finna slíka varpstaði.
t úrvinnslu var Breiðafirði skipt í 5
svæði, og má líta á skiptinguna sem til-
raun til þess að greina fjörðinn í náttúr-
leg svæði, en upplýsingar skortir mjög
um botngerð og jafnvel dýpi á stórum
hlutum fjarðarins. Svæðin eru: 1.
Suðvesturhluti frá Melrakkaey í Grund-
arfirði norðaustur í Gassasker og
þaðan í línu milli Elliðaeyjar og Fagur-
eyjar í Stykkishólm. 2. Hvammsfjörður
er jtar fyrir austan með ytri (norðvest-
ur-) mörk um Fagurey og Langey. 3.
Gilsfjörður er látinn ná allt út að línu
milli Staðar á Reykjanesi og Stóru-
Öfferseyjar við Skarð. 4. Miðhluti, |:>ar
vestan við og nær allt vestur að Skálm-
arnesi, þaðan í Hvalláturog Svefneyjar,
suöur með Flateyjarsundi að austan og
suður í Stagley. 5. Norðvesturhluti nær
yfir Flateyjarhrepp að öðru leyti og allar
eyjar í Barðastrandarhreppi vestur að
Sigluneshlíðum.
Öll skarfavörp sem þekkt voru á eyj-
um og skerjum i Faxaflóa og Breiðafirði
1975 eru skráð hér í sérstökum Viðauka
ásamt tiltækum upplýsingum um stað-
hætti, fjölda skarfa og nokkurra annarra
varpfugla sem sjást á loftmyndum, fyrri
upplýsingum um skarfavarp á staðnum
og upplýsingar um nálæga varpstaði
sem hafa verið yfirgefnir. Viðaukinn
geymir rökstuðning fyrir þeim staöhæf-
ingum sem settar eru fram i meginmáli
en honum er auk þess ætlað að auðvelda
frekari upplýsingasöfnun.
NIÐURSTÖÐUR
Dílaskarfsvörp
Alls voru talin rúmlega 3400 hreiður í
49 dílaskarfsvörpum við Faxaflóa og
Breiðafjörð (Tafla I, sbr. 5. mynd). Að
meðaltali voru því 70 hreiður i varpi, en
það er óvíst að hve miklu leyti vörpin,
eins og þau eru afmörkuð hér, eru nátt-
úrlegar einingar. Utan þess svæðis sem
talningar náðu til var vitað um fáein
dílaskarfsvörp við Norðurland, en lík-
lega voru öll dílaskarfsvörp utan taln-
ingasvæðisins mjög lítil. Virðist því
ósennilegt að varpstofninn hafi verið
miklu stærri en kom fram í talningum,
en lágmarksstærð stofnsins 1975 má
áætla um 3500 pör.
Við Faxaflóa voru alls 416 hreiður í 8
vörpum frá Belgsholtshólma við Mela-
sveit að Tjaldurseyjum við Skógarnes.
Stærstu vörpin voru í Elliðaey við
Knarrarnes (146 hreiður) og í Tjaldurs-
eyjum (104). Tæplega 60% hreiðranna
voru í þessum 2 vörpum, en hin vörpin
voru öll fremur lítil. Miðað við árin
1951—58 hafði dílaskarfi fækkað veru-
lega á Faxaflóasvæðinu 1975 (Tafla II).
Tvö vörp, í Lundhólma og Skorreyjum,
höfðu horfið alveg á þessu tímabili.
Varpið í Tjaldurseyjum hófst 1936
(Árni W. Hjálmarsson 1979) og gæti
það bent til einhverrar fjölgunar díla-
skarfs við Faxaflóa um það leyti. Aldur
annarra varpa er óþekktur, en varpið í
lilliðaey er líklega gamalt.
I suðvesturhluta Breiðafjarðar voru
alls 414 hreiður í 6 vörpum. I stærsta
varpinu, Oddbjarnarskeri syðra, voru
131